Του Γιάννη Μανδαλίδη*
Δικτυωμένοι (πλέον) οι Έλληνες
Σχεδόν οι μισοί Έλληνες (48,4%) συνδέονται στο Διαδίκτυο καθημερινά μέσω του κινητού τηλεφώνου, ενώ στο νεανικό κοινό (18-24 ετών) το ποσοστό αυτό φθάνει στο συντριπτικό 85,5%. Η θεματολογία που προτιμούν, κατά σειρά προτίμησης, είναι: κοινωνική δικτύωση (31,5%), χάρτες και μετακινήσεις (22,4%), παιχνίδια (22,2%), μουσική-βίντεο (20,8%) και ενημέρωση (18,7%).
Η χρήση του internet είναι σχεδόν καθολική στις δυναμικές ηλικίες 13-44: το 86,4% του πληθυσμού το χρησιμοποιεί καθημερινά. Στον γενικό πληθυσμό, το ποσοστό αυτό παραμένει υψηλό, παρά την υποχώρησή του στο 68,6%. Επτά στα δέκα (70,5%) Ελληνόπουλα, που πηγαίνουν σε νηπιαγωγείο ή δημοτικό, έχουν επαφή με το ίντερνετ, ενώ ένα στα έξι παιδιά ηλικίας 6-12 ετών έχει δικό του κινητό. Με αυτά τα στοιχεία, οι Έλληνες πρέπει πλέον να θεωρούνται για τα καλά δικτυωμένοι, όπως τουλάχιστον προκύπτει από την τελευταία έρευνα της FocusBari, που διεξήχθη το δ΄ τρίμηνο του 2016 σε δείγμα 4.998 ατόμων, ηλικίας 13-74 ετών, με τηλεφωνικές και online συνεντεύξεις.
Πόλεμος New York Times – Washington Post
Οι δύο «πυλώνες» του αμερικανικού Τύπου και αιώνιοι αντίπαλοι, New York Times και Washington Post «σήκωσαν το γάντι» που έριξε στον Τύπο ο Ντόναλντ Τραμπ και ενεργοποίησαν το ισχυρότερο όπλο που έχουν: το ρεπορτάζ και την ερευνητική δημοσιογραφία.
Έτσι, την ώρα που ο νέος πρόεδρος απευθυνόταν στην κοινή συνεδρίαση των σωμάτων του Κογκρέσου, στα τέλη του Φεβρουαρίου, και οι πολιτικοί αναλυτές ήταν απασχολημένοι να αποκρυπτογραφούν τα λεγόμενα του, οι Times έβγαζαν στη φόρα πληροφορίες προερχόμενες από την απερχόμενη κυβέρνηση του Μπάρακ Ομπάμα για τη ρωσική ανάμειξη στις αμερικανικές εκλογές και, προτού περάσει μία ώρα, η Washington Post δημοσίευε στον δικτυακό της τόπο το δικό της αποκλειστικό, καταγγέλοντας τις συναντήσεις του Γενικού Εισαγγελέα Τζεφ Σέσιονς με τον πρέσβη της Ρωσίας.
Αντιμέτωποι με μία κυβέρνηση που δεν χάνει ευκαιρία να τις βάλει στο στόχαστρο, οι δύο εφημερίδες δεν ενώνουν τις δυνάμεις τους, αντιθέτως κλιμακώνουν τον μεταξύ τους ανταγωνισμό, με κοινό όμως στόχο: το ποια θα ξεμπροστιάσει καλύτερα τον Τραμπ.
Εγκαινιάζουν νέες στήλες στην έντυπη και ψηφιακή τους έκδοση, προσλαμβάνουν δημοσιογράφους για να καλύψουν τον Λευκό Οίκο (οι ΝΥΤ εγκαινίασαν συνεργασίες με βραβευμένους ρεπόρτερ και η WP ανακοίνωσε τη συγκρότηση ειδικής, ενισχυμένης, δημοσιογραφική ομάδας που θα παρακολουθεί τις πολιτικές εξελίξεις), χρηματοδοτούν την ερευνητική δημοσιογραφία (οι ΝΥΤ π.χ. θα ξοδέψουν 5 εκατ. δολάρια για να καταγράψουν τις επιπτώσεις του φαινομένου Τραμπ παγκοσμίως) και ανακαλύπτουν νέους τρόπους άσκησης δημοσιογραφίας, όπως τα podcasts της Washington Post για τα πεπραγμένα της κυβέρνησης Τραμπ.
Οι ρεπόρτερ παίρνουν πίσω το αίμα τους από τους «καθωσπρέπει» αναλυτές και ο Λευκός Οίκος υπό τον Τραμπ προσφέρει, αν μη τι άλλο, πλούσιο υλικό στον πόλεμο των New York Times με τη Washington Post. Είναι ένας πόλεμος όπου βγαίνουν όλοι κερδισμένοι –όλοι, εκτός ίσως από τον ίδιο τον Τραμπ.
Σε λειτουργία το Μητρώο Ηλεκτρονικών Μέσων
Με μία εκδήλωση στη Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και Επικοινωνίας εγκαινιάστηκε επίσημα στις 7 Μαρτίου το Μητρώο Επιχειρήσεων Ηλεκτρονικών Μέσων Ενημέρωσης. Το Μητρώο, η δημιουργία του οποίου ξεκίνησε το περασμένο καλοκαίρι, μέχρι την ημέρα της παρουσίασής του είχε δεχθεί 398 αιτήσεις, με ταυτοποιημένα μέλη 196 επιχειρήσεις, ενώ σε διαδικασία ταυτοποίησης βρίσκονταν ακόμη 202 επιχειρήσεις.
Από το σύνολο, το 52,5% προέρχεται από τον νομό Αττικής και το 47,5% από την ελληνική περιφέρεια. Από τα στοιχεία των 196 ταυτοποιημένων μελών, σε σύνολο 270 ιστοσελίδων, νομικά πρόσωπα είναι οι 105 (53,57%), ατομική επιχείρηση οι 66 (33,17%) και φυσικά πρόσωπα οι 25 (13,26%). Ο αριθμός στις συγκεκριμένες επιχειρήσεις φθάνει τα 2.115 άτομα, εκ των οποίων οι 1.040 είναι δημοσιογράφοι.
Με εξαρτημένη εργασία απασχολούνται 682 άτομα και με σύμβαση έργου 358. Ανάμεσα στα προνόμια των μελών του Μητρώου είναι το δικαίωμα πρόσβασης στην κρατική διαφήμιση, η δωρεάν παροχή υπηρεσίας εντοπισμού λογοκλοπής σε συνεργασία με τον Οργανισμό Συλλογικής Διαχείρισης Έργων του Λόγου (ΟΣΔΕΛ), συνεργασίες σε ερευνητικά και εκπαιδευτικά προγράμματα του Εθνικού Κέντρου Οπτικοακουστικών Μέσων (ΕΚΟΜΕ) και διαπίστευση δημοσιογράφων.
Δημοσιογραφία σε ταχύτητα φωτός
Τη δεκαετία του ’90 ο Τύπος δεν είχε τη διορατικότητα να δει τις κατακλυσμιαίες αλλαγές που έφερνε το ίντερνετ και αυτό του στοίχισε ακριβά. Σήμερα, παραδοσιακοί εκδοτικοί όμιλοι, προτού ακόμη προλάβουν να προσαρμοστούν στο διαδικτυακό περιβάλλον, βρίσκονται αντιμέτωποι με μία νέα τεχνολογική πρόκληση.
Η έλευση των υπερταχέων δικτύων 5G, με ταχύτητες της τάξεως 1 Gb/s, 50 φορές μεγαλύτερες σε σχέση με τα υφιστάμενα 4G δίκτυα, αναμένεται να αλλάξει, μεταξύ άλλων, τα δεδομένα της ενημέρωσης. New York Times, Economist, Gannett, Wall Street Journal και Times of India είναι οι πρωτοπόροι που πειραματίζονται σε νέα φορμά, με ενσωμάτωση εφαρμογών εικονικής πραγματικότητας ( virtual reality).
Οι νέες ταχύτητες επιτρέπουν το κατέβασμα ταινιών και μεγάλων 3D γραφημάτων σε χρόνους που σήμερα χρειάζονται για το κατέβασμα απλών κειμένων. «Ως δημοσιογράφοι προσπαθούμε πάντα να δώσουμε στους αναγνώστες την αίσθηση των περιοχών που καλύπτουμε.
Η εικονική πραγματικότητα μας επιτρέπει να το κάνουμε αυτό με έναν εντελώς νέο τρόπο», δηλώνουν οι Μπεν Σόλομον και Λέσλι Ντέιβις από τους New York Times. Πρόκειται για ένα νέο δημοσιογραφικό εργαλείο. Άλλοι εμφανίζονται πιο επιφυλακτικοί. «Τα πάντα γύρω από την εικονική πραγματικότητα είναι υπερβολή», υποστηρίζει ο Ρον Ντιόριο, Αντιπρόεδρος Επιχειρηματικής Ανάπτυξης του Economist.
Προσπάθεια των παρόχων και των κατασκευαστών να βρουν νέες πηγές εσόδων βλέπει πίσω από την όλη συζήτηση ο Τόμας Χιούσον, αναλυτής της Forrester Research. Πιο απλές ως εφαρμογή, πιο ελαφριές σε απαιτούμενο όγκο δεδομένων και για αυτούς τους λόγους ίσως πιο ρεαλιστικές, όσον αφορά την υλοποίησή τους, είναι οι εφαρμογές «επαυξημένης πραγματικότητας» (augmented reality), που χρησιμοποιούν ως βάση τον φυσικό περιβάλλοντα χώρο, προσθέτοντας όμως πάνω στην εικόνα πληροφορίες.
Και δεν είναι μόνο η ενημέρωση ή η ψυχαγωγία. Ανάλογες τεχνολογίες έχουν τη δυναμική να μεταμορφώσουν και τη διαφήμιση. Η ινδική Tata Motors διένειμε με την εφημερίδα Times of India τη χάρτινη συσκευή Google Cardboard VR, μαζί με πληροφορίες για το κατέβασμα μιας εφαρμογής για την παρουσίαση του νέου της μοντέλου Tiago. Για την τηλεόραση, η αλλαγή που θα επιφέρουν οι ταχύτητες 5G είναι αυτονόητες.
