ΤΗΣ ΛΗΔΑΣ ΤΣΕΝΕ*
«Χωρίς δεδομένα είναι σαν να στέκεσαι τυφλός και κουφός στη μέση της εθνικής οδού», υποστηρίζει ο συγγραφέας και σύμβουλος επιχειρήσεων Geoffrey Moore. Σε μια εποχή όπου όλα πλέον είναι μετρήσιμα, η πρόσβαση και κυρίως η ανάλυση των λεγόμενων big data μπορούν να τα μεταμορφώσουν σε ιστορίες στα μάτια και τα αυτιά όσων επιχειρήσεων, οργανισμών, αλλά και επαγγελματιών θέλουν να ξεχωρίσουν.
Τι είναι τα big data;
Με τον όρο αυτόν αναφερόμαστε σε μεγάλες ομάδες δεδομένων, οι οποίες χαρακτηρίζονται από όγκο (volume), ταχύτητα (velocity) και ποικιλία (variety). Είναι συνήθως διαθέσιμα σε πραγματικό χρόνο, καταγράφοντας τι όντως συμβαίνει, και σε μορφή κειμένου, εικόνας, ήχου, βίντεο ή ενός συνδυασμού όλων των παραπάνω. Η πρόσβαση και η επεξεργασία τους αποτελούν ξεχωριστή επιστήμη, και οι “data scientists” είναι σίγουρα ένα από τα πιο σέξι επαγγέλματα του 21ου αιώνα.
Στο μυαλό ενός data scientist
Παρόλο που ο όρος μετρά μόνο μια δεκαετία, οι επαγγελματίες του είδους είναι περιζήτητοι. Πλοηγούνται με ευκολία στον κόσμο των δεδομένων, ταξινομούν, αναλύουν, ανακαλύπτουν πηγές, συνθέτουν πληροφορίες. Προσεγγίζουν με περιέργεια το καθετί, κωδικοποιούν και αποκωδικοποιούν, τεστάρουν και παρουσιάζουν αποτελέσματα και τελικά γνώση με τη μορφή ελκυστικών ιστοριών.
Μπορεί το marketing και η επικοινωνία να αξιοποιήσουν τα δεδομένα;
«Τα δεδομένα θα σου μιλήσουν, αν έχεις διάθεση να τα ακούσεις», λέει ο Jim Bergeson, CEO της Bridge Marketing Group. Πράγματι, η πρόσβαση στην πληροφορία μέσω των big data δίνει τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις να κατα- νοήσουν καλύτερα τη συμπεριφορά, τις προτιμήσεις, ακόμα και τις αναζήτησεις των καταναλωτών, με αποτέλεσμα να μπορούν να διαμορφώνουν προσωποποιημένες υπηρεσίες και διαφημιστικά μηνύματα.
Και τι είναι η δημοσιογραφία δεδομένων;
Τα δεδομένα τίθενται και στην υπηρεσία της δημοσιογραφίας, καθώς πλέον οι δημοσιογράφοι έχουν την ευκαιρία να συλλέξουν, να αναλύσουν και τελικά να δημοσιεύσουν ειδησεογραφικές ιστορίες, αξιοποιώντας τη δυναμική των big data. Από χάρτες μέχρι διαδραστικές ιστοσελίδες, η δημοσιογραφία δεδομένων δεν περιορίζεται στη στατιστική ανάλυση. Αντίθετα, με αφορμή αυτήν την ανάλυση, οι δημοσιογράφοι μπορούν να θέσουν τις σωστές ερωτήσεις και να εντοπίσουν τα θέματα εκείνα, τα οποία αξίζει να ερευνηθούν.
Ιστορίες επιτυχίας
Από όλα τα παραπάνω συμπεραίνουμε ότι τα δεδομένα μπορούν να αποτελέσουν ένα αποτελεσματικό εργαλείο αφήγησης στα χέρια των επαγγελματιών της επικοινωνίας και της δημοσιογραφίας, καθώς συμβάλλουν στη δημιουργία τεκμηριωμένων και ταυτόχρονα ενδιαφερουσών ιστοριών, κτίζοντας σχέσεις εμπιστοσύνης με τους αποδέκτες τους και παράγοντας προστιθέμενη αξία. Ακολουθούν πέντε παραδέιγματα που το αποδεικνύουν:
1 The Counted
Ένα συνεργατικό project της εφημερίδας The Guardian, πρωτοπόρου και στη δημοσιογραφία δεδομένων, και όλων εκείνων που μπόρεσαν να συνεισφέ ρουν, με στόχο την καταγραφή όσων έχουν δολοφονηθεί στις ΗΠΑ από την αστυνομία μεταξύ 2015-2016. https://www.theguardian.com/us-news/ng-interactive/2015/jun/01/about-thecounted
2 The Migrants Files
Μια πρωτοβουλία δημοσιογράφων από 15 ευρωπαϊκές χώρες, σε συντονισμό του Journalism++, για το προσφυγικό. Με την αξιοποίηση των δεδομένων διερεύνησαν την απορρόφηση των κονδυλίων, αλλά και τους θανάτους προσφύγων στην προσπάθειά τους να σωθούν. http://www.themigrantsfiles.com/
3 The events that pushed Greece to the economic brink
Η αφήγηση της Wall Street Journal για τα γεγονότα που οδήγησαν την Ελλάδα στο Μνημόνιο, μετά το δημοψήφισμα του 2015.
http://graphics.wsj.com/countdown-toa-greek-showdown/
4 How students listen
Τον Μάιο του 2017, το Spotify λάνσαρε ένα microsite προκειμένου να διερευνήσει πώς «ακούνε μουσική» τα πανεπιστήμια και τα κολλέγια στην Αμερική. Τα δεδομένα που συνέλεξε αποκάλυψαν ενδιαφέρουσες πληροφορίες για τα πιο δημοφιλή είδη μουσικής, αλλά και για τα μέρη στα οποία ακούνε πιο συχνά μουσική οι φοιτητές. http://students.withspotify.com/?school=u/university_of_california_(berkeley)
5 Outdo you with Nike+
Το 2104, η Nike θέλησε να κάνει ένα δώρο σε όλους τους χρήστες του Nike+. Αξιοποιώντας τα δεδομένα στα οποία είχε πρόσβαση, μέσα από τη συγκεκριμένηεφαρμογή, δημιούργησε περισσότερα από 100.000 animated προσωποποιημένα βίντεο. https://youtu.be/lKU6ueDwzic
Και αφού μιλάμε για δεδομένα, δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος να κλείσουμε από το να ρίξουμε μια ματιά στο τι αναζήτησε περισσότερο ο κόσμος μέσα από το καθιερωμένο βίντεο της Google: Year in Search (https://www.youtube.com/watch?v=vI4LHl4yFuo) για το 2017, ώστε να εμπνευστούμε και να δημιουργήσουμε τις δικές μας συναρπαστικές ιστορίες.
* Διδάκτωρ του Παντείου Πανεπιστημίου. Διδάσκει στο ΜΠΣ «Επικοινωνία και νέα Δημοσιογραφία» του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου.
