Του Χάρη Κωνσταντινίδη, Αναπλ. Καθηγητή, Τμήμα Οικονομικών, University of Massachusetts Boston, http://blogs.umb.edu/konstantinidis/
Μόνο το επίσημο δελτίο απομένει για την ανακοίνωση της ύφεσης στην οποία έχει εισέλθει η οικονομία των ΗΠΑ τις τελευταίες εβδομάδες. Τα στοιχεία του Bureau of Labor Statistics δείχνουν αύξηση της ανεργίας από 3,5% το Φεβρουάριο σε 4,4% το πρώτο δεκαπενθήμερο του Μαρτίου, πριν δηλαδή από την έξαρση της πανδημίας του κορωνοϊού και από την επιβολή μέτρων προστασίας και περιορισμού της κοινωνικής ζωής και της οικονομικής δραστηριότητας στις περισσότερες πολιτείες των ΗΠΑ.
Τα παραπάνω στοιχεία όμως δεν αποτυπώνουν πόσο ραγδαία και δραματική είναι πλέον η κατάσταση στην αγορά εργασίας των ΗΠΑ. Τα γραφεία καταγραφής των ανέργων (οι αντίστοιχοι ΟΑΕΔ) δεν προλαβαίνουν πλέον να καταγράφουν νέες εγγραφές στα μητρώα τους, με περίπου 9 εκατομμύρια νέες αιτήσεις το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Μαρτίου. Ο αριθμός αυτός και μόνο συνεπάγεται ραγδαία αύξηση της ανεργίας των ΗΠΑ, πιθανά ήδη σε 12-13%. Επιπλέον, κανείς δεν γνωρίζει πόσοι ακόμα άνεργοι αδυνατούν να καταγραφούν γιατί τα τηλέφωνα των υποστελεχώμενων υπηρεσιών βουίζουν και οι ιστοσελίδες τους έχουν πέσει.
Έτσι μπαίνει τέλος στην 11ετή άνοδο του ΑΕΠ της οικονομίας των ΗΠΑ, τη μακροβιότερη από καταγραφής στατιστικών στοιχείων. Όμως αυτή η μακροχρόνια αύξηση του ΑΕΠ δε συνεπάγεται ευημερία για μεγάλα κομμάτια του πληθυσμού. Σύμφωνα με προ κρίσης στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας των ΗΠΑ, περίπου 4 στους 10 Αμερικανούς δεν μπορούσαν να αντιμετωπίσουν μια υποθετική απρόσμενη δαπάνη της τάξης των 400 δολαρίων (περίπου 370 ευρώ) [i]. Το πακέτο στήριξης της οικονομίας ύψους 2 τρισ. δολαρίων που ψηφίστηκε από το Κογκρέσο των ΗΠΑ στα τέλη Μαρτίου μπορεί να προβλέπει απευθείας στήριξη ύψους 1.200 δολαρίων ανά φορολογούμενο. Το ποσό αυτό όμως, εκτός του ότι δεν έχει φτάσει ακόμα στα χέρια των φορολογουμένων, δεν επαρκεί σε καμιά περίπτωση για να καλύψει τα έξοδα των νοικοκυριών που τώρα αντιμετωπίζουν το φάσμα της ανεργίας χωρίς φως στο τούνελ.
Το πόσο ευάλωτη εισέρχεται η Αμερικανική οικονομία στην κρίση εμφανίζεται ακόμα πιο ξεκάθαρα αν εξετάσει κανείς την κατάσταση του συστήματος υγείας των ΗΠΑ. Για την πλειονότητα των Αμερικανών, η πρόσβαση στην ιατρική φροντίδα περνά μέσα από ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες. Ιδιωτική ασφάλιση όμως δε σημαίνει μηδενικά κόστη: η παροχή ιατρικών υπηρεσιών έναντι πληρωμής (σύστημα γνωστό και ως fee for service) συνεπάγεται ότι ακόμα και οι ασφαλισμένοι αντιμετωπίζουν σημαντικά έξοδα όταν χρήζουν ιατρικής περίθαλψης. Ένας στους πέντε ενήλικες το 2018 αντιμετώπιζε απροσδόκητα ιατρικά έξοδα, με μέσο όρο πάνω από 1000 δολάρια. 24% των Αμερικανών, συμπεριλαμβανομένων προφανώς και πολλών ασφαλισμένων, απέφυγε να λάβει ιατρική περίθαλψη γιατί δεν μπορούσε να πληρώσει. Επιπλέον, η πλειονότητα των ασφαλισμένων στις ΗΠΑ αποκτά πρόσβαση στην ιατρική ασφάλιση μέσω του εργοδότη τους (57% των ενηλίκων). Έτσι κάθε εργαζόμενος στις ΗΠΑ γνωρίζει πως απώλεια της θέσης εργασίας δε σημαίνει μόνο ανεργία – σημαίνει και απώλεια της ιατρικής ασφάλισης για τον ίδιο και πιθανά για την οικογένειά του. Φυσικά το ίδιο γνωρίζει και χρησιμοποιεί και ως διαπραγματευτικό χαρτί συγκράτησης των μισθών και κάθε εργοδότης.
Και εδώ η κρίση της αγοράς εργασίας συναντά την κρίση του συστήματος υγείας. Η αύξηση των ανέργων σημαίνει αυτόματα και τραγική αύξηση των ανασφάλιστων: σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του Economic Policy Institute, η παραπάνω αύξηση της ανεργίας τον Μάρτιο σημαίνει ότι από την 1η Απριλίου ο αριθμός των ανασφάλιστων έχει ήδη αυξηθεί κατά 3,5 εκατομμύρια [ii]. Αναλυτές του συστήματος υγείας προβλέπουν ότι οι ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρίες θα καλύψουν τις όποιες απώλειες από τον κορωνοϊό με ως και 40% αυξήσεις στα ασφάλιστρα [iii]. Έτσι, η ήδη ανεπαρκής πρόσβαση στο σύστημα υγείας επιδεινώνεται την ίδια ακριβώς στιγμή που είναι πιο αναγκαία από ποτέ, με πιθανά δραματικές επιπτώσεις για τη δημόσια υγεία.
Παράλληλα, η υπαγωγή του συστήματος υγείας στη λογική των κανόνων της αγοράς χτυπά και τα ίδια τα νοσοκομεία των ΗΠΑ. Η περιορισμένη κίνηση για μη επείγοντα περιστατικά εν αναμονή της έξαρσης της πανδημίας έχει ήδη μειώσει τα έσοδα των νοσοκομείων. Έτσι, μεγάλα νοσοκομεία, όπως το Boston Medical Center και το Tufts Medical Center στη Βοστώνη, έχουν απολύσει ή θέσει σε διαθεσιμότητα 10-15% του προσωπικού τους, ενώ άλλα νοσοκομεία έχουν παγώσει τις αυξήσεις και αναστείλει τις εργοδοτικές εισφορές που πλήρωναν για τις συντάξεις των εργαζομένων τους[iv].
Θα μπορούσαν τα πράγματα να είναι διαφορετικά; Η κρίση καθιστά τραγικά επίκαιρο το πρόσταγμα Medicare For All – δηλαδή δημόσια ασφάλιση για όλους, χωρίς επιπλέον συμμετοχές και απροσδόκητα έξοδα, όπως απολαμβάνουν στις ΗΠΑ οι άνω των 65 ετών – μια ιδέα στενά συνδεδεμένη με την εκστρατεία του Μπέρνι Σάντερς. Αν και ο Σάντερς υπολείπεται σημαντικά στην κούρσα των προκριματικών εκλογών για το χρίσμα του Δημοκρατικού κόμματους ενόψει των προεδρικών εκλογών του Νοεμβρίου, το Medicare For All είχε ήδη να αρχίσει να αποκτά υποστηρικτές ακόμα και στις πιο συντηρητικές πολιτείες των ΗΠΑ. Παρά τις προσπάθειες των θιασωτών του status quo, ο συνδυασμός οικονομικής κρίσης και πανδημίας στις ΗΠΑ θέτει ακόμα πιο επιτακτικά το δίλημμα εάν η πρόσβαση στην ιατρική περίθαλψη μπορεί να επιτευχθεί πιο αποτελεσματικά μέσω ενός δημόσιου συστήματος ιατρικής ασφάλισης ή του παρόντος συστήματος που προτάσσει την κερδοφορία των ιδιωτικών επιχειρήσεων.
[i] https://www.federalreserve.gov/publications/2019-economic-well-being-of-us-households-in-2018-dealing-with-unexpected-expenses.htm
[ii] https://www.epi.org/blog/3-5-million-workers-likely-lost-their-employer-provided-health-insurance-in-the-past-two-weeks/
[iii] https://hbex.coveredca.com/data-research/library/COVID-19-NationalCost-Impacts03-21-20.pdf
[iv] https://www.bostonglobe.com/2020/04/02/business/tufts-medical-center-furloughs-cuts-pay-2000-workers/
Αφού βρεθήκατε στη σελίδα μας, θα θέλαμε να σας ζητήσουμε μια χάρη. Κάθε μέρα, όλο και περισσότεροι άνθρωποι διαβάζουν και υποστηρίζουν το δημοσιογραφικό μας περιεχόμενο, το οποίο στόχος μας είναι να είναι πάντα προσβάσιμο σε όλους, ασχέτως οικονομικής ή κοινωνικής κατάστασης.
Το περιεχόμενο που παράγουμε βασίζεται μόνο στις δικές μας αποφάσεις, στη δική μας κρίση και δεν επηρεάζεται από διαφημίσεις ή από τις προτιμήσεις ιδιοκτητών, πολιτικών ή μετόχων. Η συντακτική μας ομάδα δρα ανεξάρτητα, έχοντας ως βασική αξία ότι πρέπει να δίνουμε φωνή σε όσους δεν ακούγονται αρκετά και να ασκούμε πιέσεις στους ισχυρούς. Και αυτό είναι το στοιχεία που μας διαφοροποιεί από άλλα Μέσα Ενημέρωσης, ειδικά σε μια εποχή όπου η ύπαρξη μιας διαφανούς και ανεξάρτητης δημοσιογραφίας είναι κρίσιμη. Η υποστήριξή σας μας δίνει δύναμη και μας επιτρέπει να δουλεύουμε με τον τρόπο που το κάνουμε μέχρι τώρα.
Στηρίξτε τη Δημοσιογραφία έστω και με €5 - θα σας πάρει μόνο ένα λεπτό. Ευχαριστούμε.
