του Λεωνίδα Βατικιώτη, leonidasvatikiotis@gmail.com
Η αντίδραση του Νασούφ στο τηλέφωνο που δέχτηκε από την ισραηλινή αστυνομία ήταν απρόβλεπτη για τους γύρω του, αλλά κάτι παραπάνω από εύστοχη. «Το ξέρω κι είναι νόμιμο» τους είπε όταν τον ρώτησαν αν γνωρίζει ότι ο γιός του, που είχε ήδη συλληφθεί, κάνει χρήση χασίς. Αφού η προσπάθειά τους να στρέψουν τον πατέρα κατά του παιδιού έπεσε στο κενό, τον ενημέρωσαν ότι θα παραμείνει για δύο μέρες στη φυλακή επειδή έκανε μπάνιο στο κομμάτι εκείνο της Νεκρής Θάλασσας που είναι για τους Εβραίους. Άθελά του ο μικρός, παρότι είχε αφήσει την πετσέτα του στο μικρό εκείνο κομμάτι παραλίας που επιτρέπεται να κολυμπούν οι Άραβες, απολαμβάνοντας το μπάνιο του στα μοναδικά νερά της Νεκρής Θάλασσας, κατά την κολύμβηση έκανε το «λάθος» της Ρόζας Παρκς που το 1955 έκατσε σε θέση λευκού σε ένα λεωφορείο της Αλαμπάμα.
Το αδίκημα του γιου του Νασούφ ήταν ότι έκανε μπάνιο σε νερά όπου επιτρέπεται το κολύμπι σε «Εβραίους μόνο». Ο διαχωρισμός ακόμη και της Νεκρής Θάλασσας σε ένα κομμάτι, προφανώς το μεγαλύτερο και ωραιότερο, που είναι για τους Εβραίους και σε ένα άλλο κομμάτι, προφανώς το μικρότερο και το χειρότερο, που είναι για τους Άραβες, αν και ενδεικτικό για τους φυλετικούς διαχωρισμούς δεν είναι ενδεχομένως το χειρότερο, ούτε το πιο προσβλητικό.
Ντε φάκτο απαρτχάιντ
Σε κάθε περίπτωση δικαιολογεί απολύτως αυτό που μας μεταφέρθηκε κατά τη διάρκεια της αποστολής του Advanced Media Institute και του περιοδικού Δημοσιογραφία στην Παλαιστίνη: ότι ακόμη κι ο Νοτιοαφρικάνος αιδεσιμότατος Ντέσμοντ Τούτου όταν επισκέφθηκε την Παλαιστίνη αναγνώρισε δημόσια ότι το καθεστώς του απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική ήταν πιο ήπιο και λιγότερο καταπιεστικό από το καθεστώς απαρτχάιντ που έχει επιβάλει η ισραηλινή κατοχή στα ιστορικά Παλαιστινιακά εδάφη!
Το καθεστώς των διακρίσεων σε βάρος των Παλαιστινίων είναι ορατό και στον πιο ανυποψίαστο επισκέπτη, ακόμη και στον περαστικό. Οι εποικισμοί που φυτρώνουν σαν μανιτάρια γύρω από όλες τις παλαιστινιακές πόλεις της Δυτικής Όχθης και μέσα σε αυτές αποτελούνται από κτίρια σύγχρονου σχεδιασμού. Οι δρόμοι τους είναι πλακόστρωτοι ώστε να μετριάζεται η τρομερή ζέστη, η πολεοδομία είναι υποδειγματική ενώ το πράσινο και δη το γκαζόν μετατρέπει τους εποικισμούς σε μικρές οάσεις. Φρουρούνται δε νύχτα – μέρα από στρατιώτες, που σε πολλές περιπτώσεις βρίσκονται μόνιμα σε θέση βολής και με το όπλο στη σκανδάλη, ενώ σε πολλούς εποικισμούς όπως στη Χεβρώνα οι στρατιώτες είναι περισσότεροι από τους Εβραίους και, το σημαντικότερο, στην πράξη έχουν κάθε δικαίωμα να σκοτώνουν τους Παλαιστίνιους. Η μοναδική «υποχρέωση» των Ισραηλινών είναι αμέσως μετά τη δολοφονία να ρίχνουν δίπλα στη σωρό του Παλαιστίνιου ένα μαχαίρι. Έτσι, ο στρατός κατοχής δικαιολογεί κάθε δολοφονία υποστηρίζοντας ότι βρισκόταν σε θέση άμυνας…
Οι έποικοι αποτελούν εδώ και χρόνια σημείο τριβής καθώς ο ΟΗΕ έχει αποδοκιμάσει με αλλεπάλληλα ψηφίσματα την εγκατάστασή τους (με πιο πρόσφατη την απόφαση 2336, της 23ης Δεκεμβρίου 2016, δες εδώ), ενώ εναντίον τους έχουν στραφεί ακόμη και τα προοδευτικά εβραϊκά λόμπι που δρουν στις ΗΠΑ. Για το Νετανιάχου ωστόσο αποτελούν την αιχμή του δόρατος μιας πολιτικής που έχει διπλό στόχο. Από την μια να ακυρώσει στην πράξη την προοπτική δημιουργίας ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους, στα σύνορα του 1967, με πρωτεύουσα την ανατολική Ιερουσαλήμ. Από την άλλη να αποικιοποιήσει/προσαρτήσει τα παλαιστινιακά εδάφη στο Ισραήλ χωρίς όμως να εκχωρήσει πλήρη πολιτικά δικαιώματα στους Παλαιστινίους, περιλαμβανομένου του δικαιώματος στο εκλέγειν και εκλέγεσθαι. Πρόκειται για ένα σχέδιο που με εξαίρεση ορισμένα μικρά διαλείμματα, όπως επί κυβέρνησης Γιτζάκ Ράμπιν, υπηρετείται με θρησκευτική προσήλωση από το καθεστώς του Ισραήλ από το 1948 μέχρι και σήμερα.
Η παραβίαση της απόφασης 2336 του Συμβουλίου Ασφαλείας από το Ισραήλ δεν είναι εξαίρεση. Το Ισραήλ πιθανά να αποτελεί το κράτος που διατηρεί το παγκόσμιο ρεκόρ παραβιάσεων αποφάσεων του ΟΗΕ. Μια περιεκτική καταγραφή τους υπάρχει εδώ. Την ίδια τύχη με τις αποφάσεις του ΟΗΕ έχουν κι οι αποφάσεις Διεθνών Δικαστηρίων. Ξεχωρίζει η απόφαση που καταδικάζει τη ανέγερση του τείχους και ζητά μάλιστα από το Ισραήλ να το κατεδαφίσει και να αναλάβει το κόστος των αποζημιώσεων. Αυτές τις μέρες μάλιστα συμπληρώνονται 15 χρόνια από τη συγκεκριμένη απόφαση της 9ης Ιουλίου 2004 (δες εδώ). Το τείχος έχει στρατηγική σημασία για το κράτος απαρτχάιντ μιας και διαιρεί ντε φάκτο τα κατεχόμενα, μετατρέπει σε Οδύσσεια και τις πιο απλές μετακινήσεις, ενώ διευκολύνει τον έλεγχο και τις ταπεινώσεις των Παλαιστινίων.
Ενθαρρυντικά προς το Ισραήλ λειτουργεί η απροθυμία πολλών κρατών να αναγνωρίσουν το παλαιστινιακό κράτος. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνεται κι η Ελλάδα, που αν και υπάρχει απόφαση της ελληνικής Βουλής από τον Δεκέμβριο του 2015 που καλεί την κυβέρνηση στην αναγνώριση, ουδέποτε έγινε το αποφασιστικό βήμα. Η Κύπρος αντίθετα παρότι διατηρεί ακόμη πιο στενές σχέσεις με το Ισραήλ έχει αναγνωρίσει το Παλαιστινιακό κράτος (εδώ αναλυτικά) μεταφράζοντας σε πράξεις τα αισθήματα αλληλεγγύης των Κυπρίων προς τον παλαιστινιακό λαό.
Καθημερινή καταπίεση
Το πρόσωπο της κατοχής είναι αμείλικτο και σκληρό, συνώνυμο της πιο ωμής καταπίεσης. Το διαπιστώσαμε ιδίοις όμμασι, αναχωρώντας από την Ιεριχώ για την Ιερουσαλήμ. Στα δεξιά του δρόμου, 25 χιλιόμετρα μετά την Ιεριχώ και 50 χιλιόμετρα πριν φτάσουμε στην Ιερουσαλήμ, κι αφού περάσουμε τη διασταύρωση με τον δρόμο Αμπού Τζορτζ[i], το μάτι τραβάει ένας ολοκαίνουργιος εξοπλισμός παιδικής χαράς που είναι σωριασμένος στο έδαφος.
Δίπλα από την τσουλήθρα βρίσκονται παραπήγματα από νάιλον, τσίγκους και άλλα φτιαγμένα από μεταχειρισμένα ελαστικά αυτοκινήτων, όπως το σχολείο. Στο βάθος δε, στην κορυφή του λόφου, διακρίνεται ένας από τους μεγαλύτερους εβραϊκούς εποικισμούς της περιοχής πνιγμένος στο πράσινο. Βρισκόμαστε στο χωριό Χάν Αλ Αχμάρ (Κόκκινο Χάνι, στα ελληνικά). Οι εβραίοι έποικοι, αξιοποιώντας την προνομιακή γεωγραφικά θέση στην οποία βρίσκονται τα σπίτια τους, ελέγχουν με κιάλια το χωριό κι αν διαπιστώσουν οποιαδήποτε νέα κατασκευή, έρχονται σε λίγη ώρα οι μπουλντόζες του ισραηλινού στρατού κατοχής και την ισοπεδώνουν. Ακόμη κι αν είναι τουαλέτες ή παιδική χαρά την οποία μάλιστα δώρισε πρεσβεία ευρωπαϊκής χώρας!
Το Χαν Αλ Αχμάρ έχει 152 κατοίκους κι όλοι είναι Βεδουίνοι – ένας ακόμη μη «περιούσιος λαός», που κατοικούσε ανέκαθεν στην Παλαιστίνη και υπομένει τις ίδιες διώξεις με τους Παλαιστίνιους. Το Ισραήλ έχει επιχειρήσει κατ’ επανάληψη να κατεδαφίσει το χωριό όχι μόνο επειδή θέλει να διαλύσει και να διώξει όλους τους Βεδουίνους. Στο χωριό τους θέλει να κατασκευάσει ένα δρόμο που να συνδέει την Ιεριχώ με την Ιερουσαλήμ και να είναι αποκλειστικά δικός τους. Το σχέδιο του Νετανιάχου έχει παγώσει (χωρίς να έχει ακυρωθεί) λόγω της διεθνούς κατακραυγής και των ισχυρών αντιστάσεων.
Εκατοντάδες αγωνιστές έχουν περάσει δεκάδες μέρες και νύχτες σε αυτό το χωριό έτσι ώστε με την παρουσία τους να αποτρέψουν τις μπουλντόζες του Ισραηλινού κράτους.
Μεταξύ αυτών και υπουργός Ουαλίντ Ασάφ, πρόεδρος της Επιτροπής Αντίστασης στην Aποικιοποίηση και το Τείχος, τον οποίο συναντήσαμε στο γραφείο του στη Ραμάλα. Πρόκειται για μια Επιτροπή που η δράση της είναι …24/7, καθώς το έργο της είναι να σταματάει τις ισραηλινές μπουλντόζες και να μπαίνει μπροστά στις προτεταμένες ισραηλινές κάνες, κινητοποιεί πολίτες και αγωνιστές, κι ενημερώνει από δημοσιογράφους μέχρι πολιτικούς του εξωτερικού για τα ισραηλινά εγκλήματα.
Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο της Χάγης απείλησε το Ισραήλ ότι σε περίπτωση που προχωρήσει στην κατεδάφιση του χωριού των Βεδουίνων Παλαιστινίων Χαν Αλ Αχμάρ θα το κατηγορήσει για εγκλήματα πολέμου, ενώ ισχυρές αντιδράσεις υπήρχαν και από την ΕΕ.
European Parliament resolution on ‘the threat of demolition of #KhanalAhmar & other Bedouin villages’: Warns Israeli authorities that the demolition & forcible transfer would constitute a ‘grave breach of international law’; Calls on #EU to demand compensation from #Israel👇🏻 pic.twitter.com/c5QHKkFVDe
— Noa Landau נעה לנדאו (@noa_landau) 13 Σεπτεμβρίου 2018
Το σχέδιο επίλυσης του Παλαιστινιακού που εισηγήθηκε η κυβέρνηση Τραμπ κι απορρίφθηκε εκ προοιμίου από την Παλαιστινιακή Αρχή, όπως μας δήλωσαν όλοι οι αξιωματούχοι με τους οποίους συναντηθήκαμε, δεν ασχολείται με τα ακανθώδη θέματα όπως είναι η γη, οι έποικοι και τα κυριαρχικά δικαιώματα. Στην πράξη, απλώς, κάνει πλάτες στα τετελεσμένα που δημιουργεί το Ισραήλ μέρα – νύχτα, με τη δύναμη των όπλων.
Το ξεχασμένο Όσλο
«Στην διεθνή πολιτική όμως δεν ξεκινάμε από το μηδέν», όπως μας τόνισε στη συνάντηση που είχαμε ο Ναμπίλ Σάαθ, υπουργός Εξωτερικών για χρόνια και σύμβουλος του προέδρου της Αρχής, Μαχμούντ Αμπάς, για θέματα εξωτερικής πολιτικής. «Οι ΗΠΑ ποτέ δεν ενδιαφέρθηκαν για τα θέματα που άφησε ανοιχτά η συμφωνία του Όσλο όπως η πρωτεύουσα, τα σύνορα, η τύχη της Ιερουσαλήμ, οι πρόσφυγες και το θέμα της ασφάλειας».
Η αμερικανική κυβέρνηση υποστηρίζει ωστόσο ότι ρίχνει όλο της το βάρος στην οικονομία και το σχέδιο της προέκρινε την επιχειρηματική άνθηση των κατεχομένων εδαφών, μέσω της οποίας θα εξασφαλισθεί η ευημερία των Παλαιστινίων. Δεν είναι ούτε καν ευσεβείς πόθοι. Είναι στάχτη στα μάτια των Παλαιστινίων και της διεθνούς κοινότητας.
Στην Ιεριχώ επισκεφθήκαμε μια παλαιστινιακή επιχείρηση που παράγει κι εξάγει χουρμάδες. «Τους καλύτερους χουρμάδες στον κόσμο», όπως μας εξήγησε ο Μοχάμεντ Νταχμούντ, που εργάζεται στην επιχείρηση. «Κι αυτό οφείλεται στις μεθόδους βιολογικής καλλιέργειας και στο νερό της περιοχής, λόγω της γειτνίασης με την Νεκρή Θάλασσα».
Κάπου εδώ όμως σταματούν τα …καλά νέα. «Συσκευάζουμε γύρω στα 1.500 κιλά χουρμάδες την ημέρα και απασχολούμε 10 άτομα», μας λέει ο συνομιλητής μας. «Δεν καταφέρνουμε όμως να εξάγουμε όσο θα μπορούσαμε λόγω του Ισραήλ. Εξ ανάγκης χρησιμοποιούμε ισραηλινές εταιρείες για να προωθήσουν τις εξαγωγές μας. Πέρυσι όμως επειδή και το ίδιο το Ισραήλ είχε μεγάλη δική του παραγωγή άφησε πίσω τις δικές μας εξαγωγές. Άλλες φορές, για ανεξήγητους λόγους, τα προϊόντα μας μένουν στα σύνορα και σαπίζουν, με αποτέλεσμα οι εξαγωγές σε τελική ανάλυση να μας προκαλούν οικονομική ζημιά», ήταν τα λόγια του.
Κατ’ επέκταση, η οικονομία προσδιορίζεται από την πολιτική κι όσο μείζονα θέματα όπως της δημιουργίας ανεξάρτητου κράτους στα σύνορα του 1967 μένουν άλυτα καμιά ευημερία δεν μπορεί να απαλύνει τον πόνο και τις ταπεινώσεις της κατοχής, που είναι μια καθημερινότητα για εκατομμύρια Παλαιστίνιους, που κάθε μέρα ζουν ένα Γολγοθά. Μεταξύ αυτών και «η πιο γενναία γυναίκα του κόσμου».
Το σπίτι της το έκτισε το 1964. Ακριβώς δίπλα από το δικό της, στις 4 Οκτωβρίου 1984, χτίστηκε ένας εβραϊκός εποικισμός. Οι έποικοι για την πλάκα τους πυροβολούν στο σπίτι της όποτε θέλουν. Τα σημάδια από τις σφαίρες είναι ορατά παντού. Όλοι οι κοινόχρηστοι χώροι είναι προστατευμένοι από σύρματα και κάγκελα επειδή οι έποικοι συνεχώς της εκσφενδονίζουν ό,τι βρουν: μπουκάλια, πέτρες, κοκ.
Όποτε βγαίνει ο εγγονός της να παίξει στον κήπο οι έποικοι τον προπηλακίζουν, ενώ κάτι κουνέλια και σκυλιά που είχε τα δηλητηρίασαν. Ο ισραηλινός στρατός της απαγορεύει για λόγους ασφαλείας να φυτέψει στον κήπο ο,τιδήποτε. Με διαταγή μάλιστα έκλεισαν και την κεντρική πόρτα του σπιτιού της, όπου τώρα οι έποικοι παρκάρουν τα υπερσύγχρονα και θηριώδη αυτοκίνητά τους, κι έτσι «η πιο γενναία γυναίκα του κόσμου» είναι αναγκασμένη για να φτάσει στο σπίτι της να περνάει μέσα από χωράφια.
Την προφανή ερώτηση που εξ αρχής ήθελα να της θέσω («γιατί δεν φεύγει») δεν μπόρεσα. Γιατί από την πρώτη στιγμή που κάτσαμε στη βεράντα της μέχρι την τελευταία μας δήλωνε ξανά και ξανά την απόφασή της να υπερασπίσει το σπίτι και τη γη της. «Ο σύζυγός μου συνελήφθη όταν επιχείρησε να υπερασπίσει το γιό μου από μια επίθεση εποίκων. Στη φυλακή έπαθε εγκεφαλικό κι έμεινε 16 μέρες σε κώμα. Από το νοσοκομείο τον έφεραν να πεθάνει στο σπίτι και επί μέρες άντεχε. Στο τέλος, πριν αφήσει την τελευταία του πνοή, ψέλλισε στο γιατρό, που απορούσε για τις αντοχές του, ότι δεν ήθελε να αφήσει αυτό εδώ το σπίτι», ήταν τα λόγια της.
Κανένας νέος πρόσφυγας!
Τη ρώτησα στη συνέχεια για την δικαιοσύνη του Ισραήλ, που συχνά πυκνά χαρακτηρίζεται κι ως «η μοναδική δημοκρατία στη Μέση Ανατολή».
«Γιατί δεν προσφεύγετε στα δικαστήρια;».
Γελώντας μου απάντησε: «Τέσσερις καταδικαστικές αποφάσεις έχω στα χέρια μου, αλλά καμιά δεν έχει ποτέ εκτελεστεί!», απάντησε.
Χαρακτηριστική ήταν και η απάντηση που μας έδωσε ο παλαιστίνιος αναπληρωτής κυβερνήτης της Ιερουσαλήμ, Αμπντάλα Σιέμ, στη συνέντευξη που μας παραχώρησε σχετικά με την προσπάθεια των Ισραηλινών να τους διώξουν από τον τόπο τους (κατά τη διάρκεια της επίσκεψής μας ο κυβερνήτης είχε συλληφθεί από τους Ισραηλινούς): «Δε θα κάνουμε άλλη φορά το λάθος να γίνουμε πρόσφυγες στη Συρία, το Λίβανο και άλλες χώρες»!
Στη διάρκεια του ταξιδιού μας συγκλονιστική ήταν και η μαρτυρία ενός πρόσφυγα του 1948, που ζει από τότε σε στρατόπεδο προσφύγων, της Νάμπλους. Το δράμα του, όπως το καταγράψαμε με την κάμερα του κινητού είναι το δράμα εκατομμυρίων άλλων προσφύγων.
Στην Ιερουσαλήμ, όπως μας εξήγησε ο Αμπντάλα Σιέμ, το Ισραήλ διεξάγει μια τεράστια προσπάθεια με στόχο να αλλάξει η σύνθεση του πληθυσμού. Το πετυχαίνουν απαγορεύοντας στους Άραβες ακόμη και να συντηρήσουν τα σπίτια τους, κατεδαφίζοντας σπίτια Αράβων, κ.α. Ουραγό σε αυτή την προσπάθεια το Ισραήλ έχει το ελληνικό πατριαρχείο, παρότι οι πιστοί του είναι Παλαιστίνιοι ορθόδοξοι…
Το καθεστώς των διακρίσεων επεκτείνεται ακόμη και στο δικαίωμα στο νερό, όπως μας τόνισε ο υπουργός Υδάτινων Πόρων της Παλαιστινιακής Αρχής, Σαντά Ατίλι, στη συνέντευξη που μας παραχώρησε. «Το πρόβλημα είναι δραματικό στη Γάζα. Όποιος πιει νερό για πρώτη φορά αρρωσταίνει. Το κάκιστης ποιότητας νερό έχει δημιουργήσει το πρόβλημα των νεογέννητων “μπλε μωρών”. Οι Παλαιστίνιοι δικαιούνται νερό για 3 ημέρες για να μπορούν οι έποικοι να έχουν όσο νερό θέλουν για να ποτίζουν το γρασίδι τους και να πλένουν τα αυτοκίνητά τους. Στους εποικισμούς δεν θα δείτε δεξαμενές στην ταράτσα επειδή έχουν πρόσβαση στο δίκτυο ύδρευσης, αντίθετα με τους Παλαιστίνιους. Πολλές χώρες της Ευρώπης μας προσφέρουν τον πιο εξελιγμένο μηχανολογικό εξοπλισμό και το Ισραήλ δεν μας επιτρέπει να τον παραλάβουμε!»
Στην Ιεριχώ, που έχει αφόρητη ζέστη, το πρόβλημα είναι ακόμη πιο οξύ καθώς το Ισραήλ δεν επιτρέπει καν στους Παλαιστίνιους να τοποθετούν δεξαμενές στην ταράτσα τους, ενώ οι ισραηλινοί αγρότες έχουν δικαίωμα να τοποθετούν ακόμη και air conditions. «Το Ισραήλ θέλει να μας διώξει από εδώ λόγω της στρατηγικής σημασίας που έχει η πόλη μας, καθώς είναι η ανατολική πύλη της Παλαιστίνης. Οι δολοφονίες ακόμη και παιδιών, όπως συνέβη πριν 20 μέρες, και οι κατεδαφίσεις σπιτιών είναι καθημερινό φαινόμενο», μας τόνισε ο κυβερνήτης της Ιεριχού και της Κοιλάδας του Ιορδάνη, Μαγίντ Αλ Φατιανί.
Το δράμα των Παλαιστινίων δεν σταματάει στα σπίτια τους. Συνεχίζεται και κορυφώνεται σε κάθε τους μετακίνηση. Τα check points είναι εκατοντάδες, σπαρμένα παντού. Σε δρόμους, έξω από σπίτια, ακόμη και στις ταράτσες των σπιτιών, δημιουργώντας τεράστια προβλήματα ακόμη και στα παιδιά που θέλουν να φτάσουν στο σχολείο.
Τομέας που αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα όχι μόνο για την κυβέρνηση, αλλά και για τους δήμους, όπως μας τόνισε η Λαϊλά Γκανάμμ κυβερνήτης της περιοχής της Ραμάλας – Αλ Μπαϊρέ.
Στα checkpoints νόμος είναι ό,τι αποφασίσει ο στρατός κατοχής. Δε θα ξεχάσω τρία περιστατικά.
Το πρώτο ήταν στη Χεβρώνα όταν 18χρονος ισραηλινός στρατιώτης με το «έτσι θέλω» απαγορεύει σε Παλαιστίνιο να μπει στο σπίτι του. Όταν η αποστολή μας του διαμαρτυρήθηκε ότι δεν έχει αυτό το δικαίωμα, άρχισε να ουρλιάζει σαν μανιασμένος δείχνοντας την ντροπή που αισθάνονται για τα «καθήκοντα» που φέρνει σε πέρας εκτελώντας τις πιο άδικες, απάνθρωπες και κτηνώδεις εντολές. Ειρήσθω εν παρόδω, το δικαστήριο της Νυρεμβέργης που δίκασε και καταδίκασε τους Ναζί διώκτες των Εβραίων έλυσε άπαξ και δια παντός το ηθικό ζήτημα που γεννιέται από την υποχρέωση εκτέλεσης τέτοιου τύπου εντολών…
Η καθημερινή φρίκη των ελέγχων
Και το δεύτερο περιστατικό μου ξύπνησε ανάλογες μνήμες και κυρίως συναισθήματα. Δύο είναι οι επισκέψεις σε μουσεία που η συγκίνηση η οποία συνόδευσε την περιήγησή τους, μου έχει εντυπωθεί περισσότερο από τα εκθέματα. Το ένα είναι στο Εθνικό Μουσείο της Βηρυτού, παρακολουθώντας το ολιγόλεπτο βίντεο που δείχνει τις πυρετώδεις προσπάθειες του προσωπικού του να χτίσει και να θάψει τα εκθέματα του μουσείου, για να τα σώσει από την εισβολή των Ισραηλινών το 1982.
Το άλλο μουσείο βρίσκεται στο Βερολίνο, λίγα μέτρα μακριά από την Πύλη του Βρανδεμβούργου. Είναι το μουσείο του Ολοκαυτώματος. Περπατώντας περιμετρικά το μόνο που διακρίνει κάθε περαστικός είναι πέτρινοι όγκοι. «Τίποτε σημαντικό», μπορεί να πει, όπως το ίδιο μπορεί να ειπωθεί και για το Ολοκαύτωμα. Περπατώντας όμως στους στενούς διαδρόμους, λόγω της κλίσης τους, μέσα σε λίγα λεπτά σου προκαλείται αν όχι ναυτία, ένα αίσθημα ελαφράς ζάλης και αποπνιξίας. Πολύ περισσότερο αν μπεις βράδυ. Ξεχνάς από πού μπήκες, νιώθεις μόνος και αβοήθητος. Σε κυριεύει ένα αίσθημα απόγνωσης, σαν να περιδίνεσαι στο άγνωστο, χωρίς προσανατολισμό.
Το ίδιο συναίσθημα σε κυριεύει στο checkpoint DCO στη Ραμάλα. Το επισκεφθήκαμε στις 4 το πρωί για ένα και μόνο λόγο: Επειδή από τις 6 και μετά η διέλευσή του μπορεί να κρατήσει 3 και 4 ώρες οι Παλαιστίνιοι που πάνε να εργαστούν στην Ιερουσαλήμ επιλέγουν να το περάσουν πριν το χάραμα για να φτάσουν νωρίς στο χώρο εργασίας τους, όπου πάνε και περιμένουν 2 και 3 ώρες μέχρι να πιάσουν δουλειά. Το 8ωρο έτσι γίνεται τουλάχιστον 12ωρο. Μπαίνοντας στην κτιριακή εγκατάσταση είσαι υποχρεωμένος να περάσεις έναν λαβύρινθο με ατελείωτα ζιγκ ζαγκ, παρατηρούμενος συνεχώς από κάμερες που όσο καλή αίσθηση προσανατολισμού και να διαθέτεις μετά την τρίτη ή τη τέταρτη στροφή τα έχεις ξεχάσει …όλα! Απόγνωση κι ένα διαρκές αίσθημα επιτήρησης και ταπείνωσης ακόμη κι αν δεν φροντίσουν οι Ισραηλινοί στρατιώτες να σε εξευτελίσουν όπως κάνουν συνέχεια απέναντι στους Παλαιστίνιους. Τα ίδια ακριβώς συναισθήματα που αισθάνεται ο καθένας στο μουσείο του Ολοκαυτώματος Βερολίνου μόνο που στη Ραμάλα είναι καθημερινή κι αναπόδραστη πραγματικότητα.
Το τρίτο περιστατικό συνέβη κατά τη επιστροφή από τη Νάμπλους στη Ραμάλα. Η επίσκεψη στη Νάμπλους ως αφορμή είχε το μνημόνιο συνεργασίας που υπέγραψε η πρόεδρος του Advnaced Media Institute Σοφία Ιορδανίδου με τον πρύτανη του πανεπιστημίου της Νάμπλους και την προβολή του ντοκιμαντέρ Ίχνη στο τμήμα ΜΜΕ του πανεπιστημίου.
Στο δρόμο για τη Ραμάλα το checkpoint παρότι ήταν γνωστό πώς έκλεινε στις 10 το βράδυ είχε κλείσει από τις 9. Η ερώτηση του οδηγού προς τους ισραηλινούς στρατιώτες «γιατί το έκλεισαν νωρίτερα» προκάλεσε την οργή τους. Η επιθετικότητά τους καταλάγιασε μόνο όταν δείξαμε τα ξένα διαβατήρια… Προφανώς τυχαία… Παρόλ’ αυτά η μπάρα δεν σηκώθηκε!
Η διαρκής κλιμάκωση της ισραηλινής επιθετικότητας έχει ωθήσει πολλούς καθημερινούς Παλαιστίνιους να θεωρούν ότι η εποχή των συμβιβασμών και της αναζήτησης λύσεων στο πλαίσιο του διαλόγου με το Ισραήλ έχει τελειώσει. Όσους ρωτήσαμε ποιος θα κερδίσει σε περίπτωση εκλογών (που έχουν να διεξαχθούν από το 2006 και τότε νικητής ήταν η Χαμάς) η απάντηση ήταν ομόφωνη: η Χαμάς! Η νίκη της τον Μάιο του 2017 στις εκλογές στο πανεπιστήμιο του Μπιρζάιτ στη Δυτική Όχθη (δες εδώ) μόνο τυχαία δεν ήταν.
Τα χειρότερα έπονται;
Πολλές φορές συνομιλητές μας, μας προϊδέασαν ότι η περίοδος που διανύουμε δεν είναι παρά η ηρεμία πριν την θύελλα. Άλλοι μίλησαν ακόμη και για «μήνα του μέλιτος» τονίζοντας ότι μια αιματηρή και γενικευμένη σύγκρουση δεν είναι παρά θέμα χρόνου.
Η Παλαιστινιακή Αρχή από την άλλη ως αποτέλεσμα καταρχήν της όξυνσης της ισραηλινής αδιαλλαξίας, αλλά και της επιδείνωσης των διεθνών συσχετισμών όπως και το σημαντικότερο της ριζοσπαστικοποίησης των Παλαιστινίων υιοθετεί μια πιο αγωνιστική γραμμή πληρώνοντας βαρύτατο τίμημα. Όπως είναι για παράδειγμα η διακοπή των χρηματοδοτήσεων εκ μέρους των ΗΠΑ και η πειρατική παρακράτηση από το Ισραήλ των φορολογικών, δασμολογικών και άλλων εσόδων της (περισσότερα εδώ κι εδώ). Ζητούμενο αυτών των πρακτικών διεθνούς τρομοκρατίας είναι η διάλυση των δομών της, ώστε ο στόχος δημιουργίας ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους να πάει ακόμη πιο πίσω και να μην αφεθεί η Αρχή να μετατραπεί σε κράτος, ολοκληρώνοντας τη διαδικασία που έθεσε σε κίνηση η Συμφωνία του Όσλου.
«Ξέρουν μάλιστα ότι το μεγαλύτερο μέρος των χρηματοδοτήσεων στόχο έχει τη διαχείριση της ανθρωπιστικής κρίσης, ενώ ένα 20% του προϋπολογισμού μας κατευθύνεται στα στρατόπεδα Παλαιστίνιων προσφύγων της Συρίας, του Λιβάνου κ.α.», τόνισε ο Σαέμπ Ερεκάτ, κορυφαίος διαπραγματευτής της Παλαιστινιακής Αρχής, που μας τόνισε ότι ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στο Ισραήλ, Ντέιβιντ Φρίντμαν, που μόλις πρόσφατα αναγνώρισε την προσάρτηση ορισμένων εποικισμών στη Δυτική Όχθη είναι έποικος! Παραβάτης δηλαδή της διεθνούς νομιμότητας…
PA slams US ambassador for ‘provocative’ visits to settlements https://t.co/bLUHDGsqs7
— The Jerusalem Post (@Jerusalem_Post) July 31, 2018
Αυτή η πορεία όξυνσης της ισραηλινής επιθετικότητας εντάθηκε αφότου ανέλαβε ο Τραμπ. «Η μεταφορά της πρεσβείας των ΗΠΑ στην Ιερουσαλήμ από την αμερικανική κυβέρνηση, όπως ανακοινώθηκε τον Δεκέμβριο του 2017, έδειξε από την πρώτη στιγμή τη στάση που θα κρατήσει απέναντι στην διαμάχη», μας τόνισε ο Μαχμούντ Αλ Αλούλ, αντιπρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής στη συνέντευξη που μας παραχώρησε. Πρόσθεσε επίσης ότι η διακοπή της χρηματοδότησης δεν είναι παρά μια προσπάθεια τιμωρίας κι εκβιασμού του ίδιου λαού.
Απέναντι σε αυτή την καθημερινή τραγωδία που έχει ένα θύτη, το Ισραήλ, κι ένα θύμα, τους Παλαιστίνιους, κι όσο διαρκεί ξεφτιλίζει το κύρος των διεθνών οργανισμών, η στάση του Τύπου είναι πιο μεροληπτική υπέρ του Ισραήλ ακόμη κι απ’ όσα περιγράφει ο Νόαμ Τσόμσκι ότι συνέβαιναν το 2000:
«Η τελευταία φάση της ιντιφάντα στα κατεχόμενα ξεκίνησε στις 29 Σεπτεμβρίου του 2000. Την 1η Οκτωβρίου, δηλαδή δύο μέρες αργότερα, το Ισραήλ άρχισε να χρησιμοποιεί αμερικανικά ελικόπτερα –δεν υπάρχουν ισραηλινά ελικόπτερα- για επιθέσεις κατά αμάχων σε πολυκατοικίες κ.λπ. σκοτώνοντας και τραυματίζοντας δεκάδες ανθρώπους. Αυτό συνεχίστηκε επί δύο ημέρες. Από την πλευρά τους οι Παλαιστίνιοι δεν απάντησαν με πυρά, τα παιδιά μόνο πετροβολούσαν. Στις 3 Οκτωβρίου, δηλαδή δύο μέρες μετά, ο Κλίντον έκλεισε τη μεγαλύτερη συμφωνία της δεκαετίας για αποστολή στρατιωτικών ελικοπτέρων στο Ισραήλ. Τα ΜΜΕ αρνήθηκαν να δημοσιεύσουν το γεγονός. Ως σήμερα δεν υπάρχει τέτοια δημοσίευση… Την ίδια απόφαση πήραν όλες οι εφημερίδες των Ηνωμένων Πολιτειών, κυριολεκτικά όλες»[ii].
Σε όλη την Ευρώπη ακόμη και φιλελεύθερα Μέσα κάνουν ρεσιτάλ μεροληψίας υπέρ του Ισραήλ (ενδεικτικά μόνο εδώ), προκαλώντας αντιδράσεις των πολιτών. Στο δυτικό Τύπο δε χωρούν ειδήσεις όπως οι δολοφονίες παλαιστίνιων δημοσιογράφων και τα αλλεπάλληλα εμπόδια που συναντούν οι Παλαιστίνιοι δημοσιογράφοι και τα Μέσα Ενημέρωσής τους. Οι μαρτυρίες που ακούσαμε κατά την επίσκεψή μας στην Παλαιστινιακή δημόσια τηλεόραση (PBC), που διαθέτει 1.300 εργαζόμενους στη Δυτική Όχθη και τη Γάζα και 30 ανταποκριτές, ήταν συγκλονιστικές: Το κτίριο τους το 2002 βομβαρδίστηκε από το Ισραήλ, ο εξοπλισμός τους έμεινε στα τελωνεία του Ισραήλ επί 3 χρόνια, δημοσιογράφοι και πολίτες φυλακίζονται για post που υπερασπίζονται φυλακισμένους επειδή κρίνονται ως υποκίνηση σε τρομοκρατία (περισσότερα εδώ), κλπ.
Αποτέλεσμα αυτής της εδραιωμένης μεροληψίας υπέρ του Ισραήλ είναι η δημοσιογραφική δεοντολογία και το κύρος του Τύπου να θυσιάζονται στο βωμό κοντόθωρων οικονομικών και γεωπολιτικών συμφερόντων.
Η αποστολή του ΑΜΙ επιχείρησε να αποτελέσει μια εξαίρεση…
[i] Το όνομά του ο δρόμος το οφείλει σε έναν Παλαιστίνιο αγωνιστή που κατά τη διάρκεια της βρετανικής κατοχής οδηγώντας ένα καμιόνι με βρετανούς στρατιώτες όταν έμαθε ότι τους πήγαινε να καταπνίξουν μια εξέγερση Παλαιστινίων έριξε το όχημα στο γκρεμό, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν όλοι οι επιβαίνοντες και η εξέγερση να μην πνιγεί στο αίμα…
[ii] Τσόμσκι Ν. (2003), Εξουσία και τρομοκρατία, Μέρος ΙΙΙ, «Η Παλαιστίνη και η μεροληψία των ΜΜΕ», Εκδ. Πατάκη, σελ. 126.
[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]
Αφού βρεθήκατε στη σελίδα μας, θα θέλαμε να σας ζητήσουμε μια χάρη. Κάθε μέρα, όλο και περισσότεροι άνθρωποι διαβάζουν και υποστηρίζουν το δημοσιογραφικό μας περιεχόμενο, το οποίο στόχος μας είναι να είναι πάντα προσβάσιμο σε όλους, ασχέτως οικονομικής ή κοινωνικής κατάστασης.
Το περιεχόμενο που παράγουμε βασίζεται μόνο στις δικές μας αποφάσεις, στη δική μας κρίση και δεν επηρεάζεται από διαφημίσεις ή από τις προτιμήσεις ιδιοκτητών, πολιτικών ή μετόχων. Η συντακτική μας ομάδα δρα ανεξάρτητα, έχοντας ως βασική αξία ότι πρέπει να δίνουμε φωνή σε όσους δεν ακούγονται αρκετά και να ασκούμε πιέσεις στους ισχυρούς. Και αυτό είναι το στοιχεία που μας διαφοροποιεί από άλλα Μέσα Ενημέρωσης, ειδικά σε μια εποχή όπου η ύπαρξη μιας διαφανούς και ανεξάρτητης δημοσιογραφίας είναι κρίσιμη. Η υποστήριξή σας μας δίνει δύναμη και μας επιτρέπει να δουλεύουμε με τον τρόπο που το κάνουμε μέχρι τώρα.
Στηρίξτε τη Δημοσιογραφία έστω και με €5 - θα σας πάρει μόνο ένα λεπτό. Ευχαριστούμε.
