Της Σοφίας Ιορδανίδου*
Τα όσα συνέβησαν στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στις 2 Οκτωβρίου μου δίνουν αφορμή να αναστοχαστώ λίγο πώς έφτασε να συμπεριφέρεται τόσο επιθετικά σήμερα η Τουρκία. Οι Βρυξέλλες ουσιαστικά αρνήθηκαν να επιβάλουν κυρώσεις στην Άγκυρα κι αρκέστηκαν μόνο σε γενικόλογες προειδοποιήσεις. Παράλληλα, συζητάνε κυρώσεις κατά της Λευκορωσίας την ίδια ώρα που το καθεστώς Ερντογάν κάνει ό,τι μπορεί για να μετατρέψει την Αρμενία σε νέα Συρία. Η ΕΕ με επικεφαλής τη Γερμανία, που ούτε ακούει ούτε βλέπει τα παραπάνω, φιλοδοξεί να ανήκει στο club των «Μεγάλων».
Σχετικά με την ελληνοτουρκική διένεξη τώρα, αυτή ήταν πάντα το άλλοθι που, στην πραγματικότητα, εξυπηρετούσε την –όσο το δυνατόν- μεγαλύτερη διεκδίκηση ισχύος των «Μεγάλων».
Η ιστορία μας με τα δύο της κεφάλαια ξεκινά από τη διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, της οποίας τα εδάφη αφού μοιράστηκαν μεταξύ τους οι «Μεγάλοι», φρόντισαν να δημιουργηθεί για πρώτη φορά και το έθνος-κράτος Τουρκία, αφήνοντας βαρύ καθήκον στον Κεμάλ Ατατούρκ, αυτό του να κρατήσει τη Ρωσία μακριά από τη Μεσόγειο Θάλασσα και, φυσικά, να υπακούει στα θέλω της Δύσης.
Το πρώτο κεφάλαιο της Ιστορίας μας – μέχρι την κατάρρευση του αντίπαλου δέους δηλαδή – βρήκε την Τουρκία να μεγαλώνει τα θέλω της, την περηφάνια και τον εγωισμό της, ειδικά όσο ένοιωθε σημαντικός παίκτης και απαραίτητη για τα σχέδια των… «Μεγάλων». Πρόθυμη και συνεργάσιμη με τη Δύση, όλες τις προηγούμενες δεκαετίες, με σταδιακή στρατηγική ανάπτυξης ισχύος και θέσης απέναντι στον υπόλοιπο κόσμο.
Στο δεύτερο κεφάλαιο της Ιστορίας μας όμως, δηλαδή όσο η Δύση και η Ανατολή έγιναν ένα και ξεκίνησαν να ξαναμοιράζονται τη Γη και τη Θάλασσα (αυτήν τη φορά), ο παίκτης Τουρκία, και συγκεκριμένα ο Ερντογάν, ένιωσε πιο ισχυρός απ’ ότι του είχαν επιτρέψει οι «Μεγάλοι» και μπήκε δυναμικά στο παιχνίδι της διεκδίκησης της ισχύος. Με συμμάχους τη ρητορική του μίσους και τη μεγαλομανία, διεκδικεί να πάρει όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μερίδιο· με σύμμαχο ένα Διεθνές Δίκαιο αμήχανο (εφόσον το ίδιο κατέστησε σαφές ότι υπάρχει για να το καταστρατηγούν οι «Μεγάλοι» και να το επικαλούνται οι «Μικροί», όπως καλά μας δίδαξε ο Θουκυδίδης). Και, τέλος, για να μη μιλήσω για τους Κούρδους, Σύρους και όποιους άλλους πολεμά, με αντίπαλο μία Ελλάδα που επέλεξε μια πορεία απολύτως υπάκουη τόσα χρόνια, χωρίς κραυγές, αλλά με ψίθυρους.
Η παρέμβασή μου δεν έχει κριτική διάθεση, διαπιστώσεις μόνον γίνονται για το πώς η Ιστορία γράφεται πάντα με τον δικό της μοναδικό τρόπο. Οι συμμετέχοντες στα κεφάλαιά της παίρνουν τα ρίσκα τους και αγωνιούν για το αποτέλεσμα.
Το πώς θα εκτονωθεί η ένταση στην περιοχή μας, εξαρτάται από το πόσο μεγάλα απαιτεί ο Ερντογάν να είναι τα γράμματα με τα οποία η Ιστορία θα περιγράψει το διάβα του απ’ αυτήν. Πήρε μεγάλα ρίσκα, δούλεψε σκληρά γι’ αυτό κι αγωνιά για το αποτέλεσμα. Οψόμεθα
* Δημοσιογράφος, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Επικοινωνίας και Δημοσιογραφίας, Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου