Αφιέρωμα στον Γιώργο Δελαστίκ
Ο αριστοκράτης της δημοσιογραφίας δημιούργησε μεθοδικά μια σχολή εργατικών διεθνολόγων και ανοιχτών πνευμάτων στο λειτούργημα ως επάγγελμα
Ο Γιώργος Δελαστίκ (1952-2020) σπούδασε στο Πολυτεχνείο κι ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία από το 1979 όταν αρχίζει να αρθρογραφεί σε μεγάλες εφημερίδες, Ριζοσπάστης, Πρώτη, Πριν, Ελευθερία Λάρισας, Το Παρόν, Καθημερινή, Ημερησία και Έθνος, αλλά και στο περιοδικό Επίκαιρα, κι ως αναλυτής σε Σκάι, Mega Channel και Ant1.
Ο Βασίλης Μπρούμας συγκέντρωσε τα άρθρα του Γιώργου Δελαστίκ από το Μάρτιο του 1990, όταν σε μια περίοδο ζυμώσεων εντός κι εκτός Ελλάδας, κομματικών ανισορροπιών και παγκόσμιων ανασυνθέσεων, ο Δελαστίκ γίνεται πρωτοπόρος. Η διάσπαση της Αριστεράς, οι καρχαρίες στην εξουσία και η κομματικοποίηση της δημόσιας ζωής εντός μιας χώρας που αναγεννήθηκε με τα μπουζούκια στα σκυλάδικα, όλα θα μας μείνουνε ανεξίτηλα στη μνήμη όσων μεγαλώσαμε με το βρόμικο ΄89 κι ενηλικιωθήκαμε με την κοινωνική ευμάρεια του απολύτως τίποτε που ξεβράστηκε με την οικονομική αλαζονεία του Χρηματιστηρίου. Σε κάθε περίπτωση, εκόντες ή άκοντες, οι περισσότεροι αφομοιωθήκαμε με την παγκόσμια χούντα του ιμπεριαλισμού στην οικονομία και στη διοίκηση. Αυτή είναι η νοσηρή ατμόσφαιρα μιας γενιάς που γεννήθηκε όταν άλλαζε η πολιτική και η ελληνική ζωή, αλλά ποτέ δεν κατάλαβε πώς η ίδια δεν μπόρεσε τελικά να γίνει ποτέ ενήλικας από τη μέγγενη που έζησε σε όλα τα επίπεδα.
ΒΙΟ-εργογραφία
Δημοσιογράφος οξυδερκής και πολυμαθής ασχολήθηκε με το διεθνές ρεπορτάζ και την πολιτική. Παράλληλα, ο Γιώργος Δελαστίκ καθοδήγησε νέους δημοσιογράφους στην έρευνα προερχόμενοι κυρίως από θετικιστικές κατευθύνσεις. Φεύγοντας στις 15 Οκτωβρίου 2020 άφησε ένα σημαντικό έργο σε καυτά ζητήματα για το Αφγανιστάν, τη Μεσόγειο και τα Βαλκάνια.
Η Παλαιστίνη ανέκαθεν υπέφερε σε μία Μέση Ανατολή που ξανά το 2021 έγινε επίκεντρο επιθέσεων χωρίς έλεος. Η μονοκρατορία της Δύσης επιβάλλει νέα μοντέλα διαβίωσης σε λαούς ειρηνικούς από τη Μεσόγειο έως το Αφγανιστάν. Ο αραβικός κόλπος μάλιστα σήμερα σταδιακά μετασχηματίζεται σε τουριστική βιομηχανία δυτικών προδιαγραφών μέσα σε ένα Περσικό κόλπο εν βρασμώ. Ο Γιώργος Δελαστίκ μαζί με τον Κώστα Γιαννίκο στο βιβλίο Θύελλα στον Κόλπο (1991) ανασυσταίνουν τη Νέα Τάξη στην Αραβία, αλλαγές που αφορούν στην Ελλάδα και στα Βαλκάνια. Η εργογραφία του για τα Βαλκάνια, την Τουρκία, το Αφγανιστάν έως την οικονομική κρίση, δεικνύει μια πολυσχιδή προσωπικότητα που ως δημοσιογράφος έγινε σύμβολο στην ανάλυση των διεθνών θεμάτων.
Η θεματική και ταυτόχρονα χρονολογική κατανομή του υλικού του Γιώργου Δελαστίκ μας πηγαίνει πίσω στο χρόνο όταν η χώρα είχε όραμα κι ελπίδα. Δηκτικός απέναντι σε κάθε ηγεσία ποτέ δεν έπαψε να κριτικάρει για το όφελος των αναγνωστών και της δημοκρατίας. Η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης μετά από μία κρίση βαθιά με την απόσχιση πρώτα της Λιθουνίας και τις αιματηρές καταστολές από τον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ έδωσε τέλος στην ουτοπία του υπαρκτού σοσιαλισμού. Επίσης, η διάλυση της Γιουγκοσλαβίας με την αστάθεια στη Βαλκανική τον απασχόλησε στο τελευταίο βιβλίο του Το Τέλος των Βαλκανίων (2008) και πριν στη Νέα «Γιάλτα» – ΕΟΚ, ΗΠΑ, Βαλκάνια (1994).
Παραδοσιακά, η σκέψη άρα και η πένα των επιστημόνων από τις θετικές επιστήμες είναι σαφής, χωρίς βερμπαλισμούς, και τα επιχειρήματά τους ξεκάθαρα. Ο ίδιος είχε σπουδάσει στο τμήμα ηλεκτρολόγων-μηχανικών στο Πολυτεχνείο Πατρών, επομένως ως γνώστης της νέας πληροφορικής επιστήμης είχε όμοια εκπαίδευση. Ας θυμηθούμε ότι οι υπολογιστές στη δεκαετία του 1970 με 1980 ήτανε αποκλειστικά ακαδημαϊκό μάθημα και υπήρχε μόνο ένας υπολογιστής στο Δημόκριτο.
Έργα:
Αφγανιστάν, επανάσταση και αντεπανάσταση (Σύγχρονη Εποχή, 1985)
Συνωμοσία στη Μεσόγειο (Σύγχρονη Εποχή, 1986)
Θύελλα στον Κόλπο (Στάχυ, 1991)
Η Νέα “Γιάλτα” – ΕΟΚ, ΗΠΑ, Βαλκάνια (Στάχυ, 1994)
Αποκάλυψη Τώρα – Ο Δρόμος προς τη Μονοκρατορία (Λιβάνης, 2001)
Η Τουρκία στην Ευρώπη; Ε, λοιπόν, όχι! (Λιβάνης, 2005)
Το τέλος των Βαλκανίων (Λιβάνης, 2008)
Η εισαγωγή στην αρθρογραφία του Δελαστίκ
Οι εκδόσεις Τόπος με αυτό το πολυτελές βιβλίο-αφιέρωμα προτείνουν μια πολύτιμη εισαγωγή στο έργο του Γιώργου Δελαστίκ, ενός ανθρώπου με καθαρότητα, τίμια προέλευση για τη δημοσιογραφία και ιδεολογική συνείδηση ικανή να αποδομήσει την κομματική γραμμή όταν οι περιστάσεις απαιτούσανε αναθεώρηση. Σπανίως Έλληνας δημοσιογράφος έδωσε τόσα άρθρα επιτίμησης για ένα σύνολο ατόμων με τους οποίους είχε ίδιες απόψεις. Επομένως, η εξαίρετη περίπτωση του Γιώργου Δελαστίκ για την Ελλάδα του πελατειακού μόνο ευχάριστη μπορεί να κάνει την ανάγνωση ενός τόμου που επιθυμεί να τιμήσει το σημαντικό δάσκαλο.
Το αφιέρωμα αποτελούνε κείμενα από τους Βασίλη Μπρούμα για την περιρρέουσα πολιτική διεθνή συγκυρία της αρθρογραφίας των ετών 1979 έως 2017 οπότε γράφει ο Δελαστίκ, την αντικειμενικότητα των ΜΜΕ, τη δημοσιογραφία κατά τον τιμώμενο και την τέχνη της γραφής του. Η βιογραφική προσέγγιση για τον άνθρωπο από τη Μαριάννα Τζιαντζή επισημαίνει πτυχές του βίου άγνωστες και καθημερινές συνήθειες του δημοσιογράφου. Κοντά του μαθήτευσαν σημαντικοί Έλληνες δημοσιογράφοι με σπάνιο ήθος και πένα. O έγκυρος δημοσιογράφος και συγγραφέας Πέτρος Παπακωνσταντίνου επίσης τονίζει τη μαθητεία κοντά του και πτυχές του ευγενικού του χαρακτήρα. Μάλιστα, ο Θανάσης Σκαμνάκης ήδη από τον πρόλογο χαρακτηρίζει τον Γιώργο Δελαστίκ ψύχραιμο, δημιουργικό, αυστηρό και αντικειμενικό. Παράλληλα, η εγγενής γλωσσομάθεια σε 14 γλώσσες αποδεικνύουν το ταλέντο, την προσαρμοστικότητα και προδίδουν τον ταχύ του εκτελεστικό έλεγχο. Όταν ο Λεωνίδας Βατικιώτης επιπλέον προσδιορίζει ως ανιδιοτελή την προσωπικότητα του μεγάλου δασκάλου της δημοσιογραφίας, αυτό συνεπάγεται ηθική ακεραιότητα σε ένα χώρο επαγγελματικό, άρα ex initium σκληρό. Σήμερα πια που η ρητορική περί αντικειμενικότητας των ΜΜΕ και αξιοπιστίας για τη δημοσιογραφία γίνεται έντονα το διακύβευμα.
Σε αυτό το φλύαρο τοπίο της ενημέρωσης ο Γιώργος Δελαστίκ ήτανε η εξαίρεση με μία πολύχρονη θητεία συνολικά σε Ριζοσπάστη, Πρώτη, Πριν, Καθημερινή, Ημερησία και στο Έθνος -εκεί διάβασα κι εγώ κείμενά του με ενδιαφέρον και με αξιοπρέπεια.
Σε μία δυσχερή εποχή όταν οι πολίτες δεν εμπιστεύονται τα ΜΜΕ, η απνευστί στην ανάγνωση προσωπογραφία αποτελεί ένα εξαιρετικό αφιέρωμα. Η πληθώρα των άρθρων του Γιώργου Δελαστίκ μας υπενθυμίζει την πρόσφατη ιστορία του πολιτικού που ενταφιάζει τη δημόσια κατασκευή της ιστορίας στην αναμόχλευση της ιδιωτικότητας ως lifestyle. Η ζωή και η δουλειά του δημοσιογράφου Γιώργου Δελαστίκ παρασάγγας απέχει του επιφανειακού, αλλά γίνεται παράδειγμα προς μίμηση, ανεξαρτήτως επαγγέλματος. Λιτός, εσωστρεφής και επικοινωνιακός, πράγματι αυτή είναι η παρακαταθήκη στον ελληνικό πετρώδη χώρο της δημοσιογραφίας.
Το βιβλίο Η δημοσιογραφία ως τέχνη μας εισάγει σε μία εποχή με ανακατατάξεις από τη Μεταπολίτευση έως σήμερα και αφορά σε όλους τους μυημένους και μη στα άδυτα της επικοινωνίας ως επιστήμη για έναν καλλιτέχνη της γραφής με αίσθημα χρέους και υψηλό δείκτη νοημοσύνης.
Η παρουσίαση αυτή αρχικά δημοσιεύτηκε στο enfo.gr για τον εκλιπόντα δημοσιογράφο Γιώργο Δελαστίκ
Βασίλης Μπρούμας (επιμ), Η δημοσιογραφία ως τέχνη. Αθήνα: εκδόσεις Τόπος (2020)