Δεν θα ήταν σοφό η Κύπρος να διαλέγει στρατόπεδα και πλευρές σε αυτό το στάδιο, καθώς οι ισορροπίες αλλάζουν πολύ εύκολα στην περιοχή και αυτό εμπεριέχει κινδύνους
ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΥΚΑΛΙΑ*
Η παραίτηση του Πρωθυπουργού του Λιβάνου Σαάντ αλ Χαρίρι, την οποία ανακάλεσε στην πορεία, μετά από μια «περιοδεία» σε χώρες της περιοχής και της Ευρώπης, έφερε και πάλι στο προσκήνιο τις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Σύμφωνα με όσα ο ίδιος έχει αναφέρει, η πρόθεσή του να παραιτηθεί είχε βασικό στόχο να εκθέσει τις μεθοδεύσεις της Χεσμπολάχ, οργάνωσης την οποία κατηγόρησε για απειλές ακόμα και κατά της ζωής του. Η Χεσμπολάχ είναι μια κατά βάση στρατιωτική οργάνωση στη χώρα, η οποία είναι σταθερός σύμμαχος του Ιράν και η οποία διατηρεί εξαιρετικά καλές σχέσεις με τον Μπασάρ Αλ Άσαντ της Συρίας.
Το Ιράν, μέσω της Χεσμπολάχ, θέλει να αυξήσει την επιρροή στον Λίβανο, κάτι που φυσικά δεν χαροποιεί τον Χαρίρι, ο οποίος θεωρεί ότι απειλείται η ζωή του από τη συγκεκριμένη οργάνωση. Αυτό που στην ουσία επιδιώκει ο Χαρίρι, είναι μια διαπραγμάτευση με τον Πρόεδρο της χώρας, αλλά και με τις υπόλοιπες συνιστώσες που διαμορφώνουν το κράμα του λαού του Λιβάνου, έτσι ώστε να διασφαλιστεί η σταθερότητα στη χώρα. Αν αυτό κατορθωθεί, τότε θα παραμείνει στην εξουσία, αν όχι, τότε η χώρα θα μπει σε περίοδο αστάθειας, κατά την οποία θα επιχειρηθεί η δημιουργία νέων ισορροπιών και η διαμόρφωση νέου σκηνικού.
Οι διεργασίες στην ευρύτερη περιοχή Διεθνολόγοι και αναλυτές αναφέρουν ότι η κρίση στον Λίβανο, η οποία προέκυψε από την πρόθεση του Χαρίρι να παραιτηθεί, δεν αφορά στην ουσία τα όσα συμβαίνουν στη χώρα, αλλά τις διεργασίες και τις διαμάχες που υπάρχουν στην ευρύτερη περιοχή. ΗΠΑ, Σαουδική Αραβία, Ιράν, Ισραήλ, Συρία, Ρωσία είναι μερικές μόνο από τις χώρες που εμπλέκονται στις διεργασίες αυτές. Στόχος των ΗΠΑ, Σαουδικής Αραβίας και Ισραήλ είναι η αποδυνάμωση του άξονα Ιράν-Συρία-Χεσμπολάχ στην περιοχή.
Δεν είναι λίγοι αυτοί που θεωρούν ότι Ισραήλ, Σαουδική Αραβία και ΗΠΑ εξακολουθούν να έχουν μία σταθερή επιδίωξη στην περιοχή, που δεν είναι άλλη από το να αποσταθεροποιήσουν την κατάσταση στον Λίβανο, έτσι ώστε να βρουν τρόπο να αποδυναμώσουν την Χεσμπολάχ, οργάνωση-σύμμαχο του Ιράν. Συνδέουν μάλιστα την αποδυνάμωση της Χεσμπολάχ με ενδεχόμενη νέα προσπάθεια απομάκρυνσης του Άσαντ από την εξουσία στη Συρία, καθώς με το να αποδυναμώσουν την Χεσμπολάχ, αφαιρούν ένα πολύ σημαντικό και δυνατό όπλο από τα χέρια του Άσαντ.
Οι ΗΠΑ εξακολουθούν να διατηρούν στρατεύματα στη Συρία, γεγονός που αναλυτές δεν αποκλείουν να σχετίζεται με την πρόθεση των ΗΠΑ να προβούν εκ νέου σε απόπειρα απομάκρυνσης του Άσαντ από την εξουσία. Η διακυβέρνηση Τραμπ έχει ήδη διαχωρίσει τη θέση της σε ό,τι αφορά τη συμφωνία με το Ιράν για το πυρηνικό του πρόγραμμα, κάτι που ενδεχομένως να εισάγει τις δυο πλευρές σε μακροχρόνια διαμάχη.
Σε ενδεχόμενες ανακατατάξεις στην περιοχή με νικητή τις ΗΠΑ, αυτό σημαίνει αυτόματα ότι οι τελευταίες θα επανέλθουν ως ηγεμονική δύναμη στη Μέση Ανατολή, με πλήρη έλεγχο των πηγών ενέργειας, μεταξύ των οποίων το φυσικό αέριο, το πετρέλαιο, αλλά και το νερό, στην περιοχή.
Η εμπλοκή της Κύπρου στις εξελίξεις στην περιοχή
Ο Σαάντ αλ Χαρίρι, μετά τη γνωστοποίηση της πρόθεσής του να παραιτηθεί, επισκέφθηκε τη Γαλλία, την Αίγυπτο αλλά και την Κύπρο, σε μια συνάντηση με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, η οποία έγινε κάτω από συνθήκες άκρας μυστικότητας. Το γεγονός αυτό ουσιαστικά τοποθετεί την Κύπρο στις χώρες που έχουν συμμετοχή ή ρόλο στα όσα διαδραματίζονται στην ευρύτερη περιοχή.
Οι ισορροπίες είναι πολύ εύθραυστες και η Κύπρος δεν ήταν και δεν μπορεί να είναι σημαντικός παίκτης στη διεθνή ούτε και στην περιφερειακή σκηνή, αναφέρουν αναλυτές. «Άλλο είναι το να βρεθείς στο επίκεντρο της διεθνούς σκηνής σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή και άλλο να είναι διεθνής παίκτης», επισημαίνει ο διεθνολόγος Πάμπος Χρυσοστόμου.
Σύμφωνα με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο, Νίκο Χριστοδουλίδη, οι εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή επηρεάζουν τόσο την Κύπρο όσο και το κυπριακό και για τον λόγο αυτόν η κυβέρνηση θα επιδιώξει να ενισχύσει τον ρόλο και τον λόγο που έχει η χώρα στις εξελίξεις αυτές.
Θα πρέπει όμως οι εξελίξεις στην περιοχή να αντιμετωπιστούν με ρεαλιστικό τρόπο, ιδιαίτερα σε σχέση με τις χώρες οι οποίες τις καθορίζουν. Η Κύπρος θα μπορούσε να διαδραματίσει τον ρόλο μιας χώρας που φιλοξενεί συζητήσεις, συνομιλίες και συναντήσεις στην περιοχή, επισημαίνουν αναλυτές. «Έχει, επίσης, καθήκον να αναδεικνύει τον σταθεροποιητικό ρόλο της στην περιοχή». Ωστόσο, δεν μπορεί κανείς να ισχυριστεί ότι «επειδή ο Χαρίρι επισκέφθηκε την Κύπρο, αυτό μας εδραιώνει ή μας κάνει διεθνείς παίκτες».
Δεν θα ήταν σοφό άλλωστε η Κύπρος να διαλέγει στρατόπεδα και πλευρές σε αυτό το στάδιο, καθώς οι ισορροπίες αλλάζουν πολύ εύκολα στην περιοχή και αυτό εμπεριέχει κινδύνους. Άγνωστο άλλωστε παραμένει το ποια θα είναι η στάση της Κύπρου σε περίπτωση που ο Χαρίρι δεν παραμείνει στην εξουσία. Ή ποια θα είναι η σχέση του Λιβάνου με την Κύπρο, αν αναλάβει κάποιος άλλος την εξουσία της χώρας. Διαχρονικά, Λίβανος και Κύπρος έχουν καλές σχέσεις και αρκετές υπογεγραμμένες συμφωνίες, οι οποίες δεν θα πρέπει να διασαλευθούν.
Γαλλία και Αίγυπτος οι σημαντικοί παίκτες για τον Λίβανο
Ο Χαρίρι επιχείρησε το προηγούμενο διάστημα να δημιουργήσει προϋποθέσεις ασφάλειας από παράγοντες εκτός Λιβάνου, ενώ κάτι αντίστοιχο θα επιχειρήσει να πράξει το επόμενο διάστημα και στο εσωτερικό της χώρας.
Η επίσκεψη Χαρίρι σε Γαλλία και Αίγυπτο δεν ήταν καθόλου τυχαία, καθώς πρόκειται για χώρες που μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο. Η Γαλλία έχει πολύ στενή σχέση με τον Λίβανο και θα αναλάβει σημαντικό ρόλο για τη σταθερότητα στη χώρα, ενώ η Αίγυπτος αποτελεί σημαντικό κεφάλαιο για τα όσα διαδραματίζονται στον αραβικό κόσμο και μπορεί να έχει εξισορροπητικό ρόλο μεταξύ Σιιτών και Σουνιτών, άρα και η στήριξη της Αιγύπτου ουσιαστική.
Ο Χαρίρι ωστόσο δεν έχει τίποτε να χάσει με το να διατηρήσει καλές σχέσεις με την Κύπρο.
*Δημοσιογράφος, Διευθυντής Σύνταξης OffsiteCy, Απόφοιτος του Μεταπτυχιακού Επικοινωνίας & Νέας Δημοσιογραφίας του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου.
