Του Αντώνη Δ. Παπαγιαννίδη*
Κοινοτοπία καταντάει η αναφορά στον ρόλο του Τύπου, ευρύτερα των Μέσων, αντιστικτικά των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης στο ξεδίπλωμα της ίδιας της πολιτικής/policy που εφαρμόστηκε για την αντιμετώπιση του COVID-19 στη χώρα μας (ορθότερα: και στη χώρα μας). Κοινοτοπία εντέλει και η καταγραφή του πώς ένα μεγάλο, καταλυτικό τμήμα του συστημικού Τύπου βρέθηκε να λειτουργεί ως ιμάντας μεταβίβασης της επίσημης πολιτικής στάσης/politics, με αμβλυμένη την κριτική διάθεση. πώς η όποια κριτική και ο όποιος αντίλογος προσήλθε από περιορισμένα μετερίζια (που θα λέγαμε άλλοτε), κυρίως όμως από τον αγριεμένο κόσμο των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης (με την – αναμενόμενη – ροπή στην κραυγή και την ευκολία). Κοινοτοπία, φοβούμεθα, και η καταγραφή του πώς η ίδια η φύση του Τύπου, και των εργασιακών σχέσεων σ’ αυτόν, το συνολικό business model του θα επηρεαστεί από το νέο σχήμα του «εξ αποστάσεως»: αυτό προσπάθησαν, άλλωστε, να εκφράσουν οι διεθνείς Ενώσεις Δημοσιογράφων, από τις πιο κατεστημένες μέχρι τις πιο αμφισβητισιακές – ΑΕJ, EFJ, IFJ, IPI αλλά και ECPMF, FPU, RSF – γράφοντας στους Προέδρους των Ευρωπαϊκών Θεσμών (Κοινοβούλιο, Επιτροπή, Συμβούλιο) και ξιφουλκώντας κατά «των Κυβερνήσεων που εισάγουν περιορισμούς στην πρόσβαση των ΜΜΕ σε κυβερνητικές αποφάσεις και ενέργειες», με τη μείωση των συνεντεύξεων Τύπου και της άμεσης πρόσβασης στις πηγές, αλλά και – γενικά – με την ανακατευθύνση της ροής πληροφοριών.
Πέρα και πάνω, όμως, από αυτά τα πεδία όπου ο κόσμος των μήντια βρίσκεται σε μετατόπιση λειτουργίας στην εποχή του COVID-19, υπάρχει και μια βαθύτερη συμβολή του κόσμου αυτού σ’ έναν Brave New World που ούτε ο Huxley δεν κατάφερε να φαντασθεί. Ο Τύπος, τα μήντια γενικώς, διαδραμάτισαν καίριο ρόλο στο να εγκατασταθεί η αίσθηση απειλής – να αναλυθεί, να επιστημονοποιηθεί, να επιχειρηματολογηθεί μέχρις εξαντλήσεως – στην κοινή γνώμη. Η οποία ρούφηξε, σε λογική Μεσαίωνα και με αληθινή ευλάβεια στις πιο ακραίες εκδοχές της απειλής, απειλής που ασφαλώς και είναι παρούσα σε μια πανδημία, αλλά – Peste του Camus – έρχεται να μεταστοιχειωθεί σε φόβο, να αποσαθρώσει κοινωνικές λειτουργίες (και δεν αναφερόμαστε στην κοινωνική αποστασιοποίηση των προφυλάξεων, μόνο), να μετατραπεί εντέλει σε κυριαρχία του φόβου. Πόσος χρόνος θα χρειαστεί, άραγε, ώστε αυτός ο φόβος που προκύπτει από την αίσθηση απειλής, να μετατραπεί περαιτέρω σε εχθρότητα απέναντι σε όποιους βρεθούν εκτός νόρμας; (Ας μην σβήσει από τη μνήμη κανενός η εικόνα του βλοσυρού Νίκου Χαρδαλιά, Nick Hard για τη λαϊκή φαντασία, να προειδοποιεί ότι «ξέρουμε τις πινακίδες σας, όσων περνούν τα διόδια» – ΠΡΙΝ νομοθετηθεί η πληρέστερη απαγόρευση κυκλοφορίας/curfew).
Όμως η ζωή – έστω και επί COVID-19!… – έχει την άμπωτή της. Ήρθε λοιπόν και η ώρα της αντίστροφης λειτουργίας του Τύπου, των μήντια. Σε όλη τη διάρκεια της πανδημίας που ανέβαινε, δεν έπαψε να καλλιεργείται η ελπίδα: από την ίδια την παρουσίαση και ανάλυση των μεθόδων αντιμετώπισης σε υγειονομικό επίπεδο, μέχρι τις προσεγγίσεις των μέτρων οικονομικής ανάσχεσης του σοκ. Όμως, έτσι που λειτουργεί ο Τύπος ως συσσώρευση δυναμικής, αυτή ακριβώς η έννοια της ελπίδας δεν άργησε να μετατραπεί σε προσδοκία. Και η προσδοκία – αυτό, δε, στην ωραία μας ελληνική πραγματικότητα έγινε πιο γρήγορα και απότομα! – ήδη μετατρέπεται σε απαίτηση. Απαίτηση επιτυχίας, απαίτηση αποτελέσματος.
Κι αν ισχύει αυτό για τα υγειονομικά – αν, δηλαδή, κτίστηκε απαίτηση η Κυβέρνηση που «μας προστατεύει, ακολουθώντας πιστά την άποψη των επιστημόνων και τις υποδείξεις τους» να συνεχίσει να μας προστατεύει και να συνεχίσει να καθιστά την Ελλάδα πρότυπο, best practice διεθνώς κ.λπ. –, ισχύει/θα ισχύει ακόμη περισσότερο τώρα με το άνοιγμα της οικονομίας. Όπου «απαιτείται» από τη δημοσκοπικά επιτυχέστατη εξουσία να δώσει και αντίστοιχα επιτυχημένη οικονομική αντιμετώπιση (εδώ, ο ιδεότυπος είναι εκείνος του Αδώνιδος [Γεωργιάδη], με τη μελίρρυτη περιγραφή της επιτυχίας).
Ο Τύπος, ο μηντιακός κόσμος, αυτήν την υπόσχεση επιτυχίας – διπλή: υγειονομική και οικονομική – την έχει μετατρέψει σε απαίτηση. Το πώς θα αντέξει π.χ. σε δεύτερο κύμα του COVID-19, ή πάλι σε εξάντληση των ορίων της (πραγματικής, όχι φαντασιακής) οικονομίας, αυτό θα είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία/story.
Αφού βρεθήκατε στη σελίδα μας, θα θέλαμε να σας ζητήσουμε μια χάρη. Κάθε μέρα, όλο και περισσότεροι άνθρωποι διαβάζουν και υποστηρίζουν το δημοσιογραφικό μας περιεχόμενο, το οποίο στόχος μας είναι να είναι πάντα προσβάσιμο σε όλους, ασχέτως οικονομικής ή κοινωνικής κατάστασης.
Το περιεχόμενο που παράγουμε βασίζεται μόνο στις δικές μας αποφάσεις, στη δική μας κρίση και δεν επηρεάζεται από διαφημίσεις ή από τις προτιμήσεις ιδιοκτητών, πολιτικών ή μετόχων. Η συντακτική μας ομάδα δρα ανεξάρτητα, έχοντας ως βασική αξία ότι πρέπει να δίνουμε φωνή σε όσους δεν ακούγονται αρκετά και να ασκούμε πιέσεις στους ισχυρούς. Και αυτό είναι το στοιχεία που μας διαφοροποιεί από άλλα Μέσα Ενημέρωσης, ειδικά σε μια εποχή όπου η ύπαρξη μιας διαφανούς και ανεξάρτητης δημοσιογραφίας είναι κρίσιμη. Η υποστήριξή σας μας δίνει δύναμη και μας επιτρέπει να δουλεύουμε με τον τρόπο που το κάνουμε μέχρι τώρα.
Στηρίξτε τη Δημοσιογραφία έστω και με €5 - θα σας πάρει μόνο ένα λεπτό. Ευχαριστούμε.
