Της Σοφίας Ιορδανίδου*
Από το «∆ικαίωµα στη Λήθη», στη λήθη των δικαιωµάτων…
Μέσα σε ένα μόνο μήνα από την απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, περισσότεροι από 70.000 χρήστες ζήτησαν από τη Google να διαγράψει από τα αποτελέσματα των αναζητήσεών της τους συνδέσμους για πάνω από 276.000 ιστοσελίδες που τους αφορούν.
Και η πολυεθνική άρχισε να ικανοποιεί κάποιες από αυτές τις απαιτήσεις, θεωρώντας σωστό να διαγράφει και συνδέσμους προς μεγάλα και έγκυρα Μέσα Ενημέρωσης, όπως το BBC, η Telegraph και η Guardian.
Αντί λοιπόν να προστατεύει τη φήμη και την υπόληψη ατόμων που έχουν εκτεθεί, κυρίως από κακόβουλες ενέργειες, η εφαρμογή της δικαστικής απόφασης επιτρέπει στον καθένα να «ξαναγράψει» το παρελθόν του. Τέτοια διαστροφή της νομοθεσίας και τέτοια κατάφορη παράβαση του δημοκρατικού δικαιώματος στην ενημέρωση δεν έχουμε ξαναζήσει.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο χαοτικός χαρακτήρας, το τεράστιο εύρος, η έλλειψη ελέγχου και εποπτείας και η απουσία κωδίκων δεοντολογίας και συμπεριφοράς σε ό,τι αφορά το Internet, επιτρέπουν βίαιες παραβιάσεις της ιδιωτικότητας (άλλωστε τόσο τα κράτη όσο και οι μεγάλες εταιρείες το πράττουν ήδη…) και ότι αυτή η τάση πρέπει να περιοριστεί, αλλά τέτοιου τύπου εφαρμογές είναι προς τη λάθος κατεύθυνση. Η δικαιοσύνη θα ήταν σκόπιμο να αρχίσει να σκέφτεται και να αποφασίζει με όρους 21ου (και 22ου…) αιώνα.
Βέβαια, η Google, όπως και κάθε άλλη μηχανή αναζήτησης, υποχρεώνεται να ασκήσει το ρόλο του «αστυφύλακα» του δικτύου. Ξέχασαν, ωστόσο, αυτοί που πήραν την απόφαση ότι και οι αστυφύλακες δέχονται διαταγές και δεν κάνουν του κεφαλιού τους.
Θα μπορούσαμε να αναφέρουμε και μια σειρά από «παράπλευρες» απώλειες. Ότι οι πολίτες δεν έχουν πια τη δυνατότητα ελέγχου και έρευνας σε ό,τι αφορά τη δράση και στάση προσώπων. Ότι τα Μέσα Ενημέρωσης δεν έχουν πια την ευχέρεια διασύνδεσης ειδησεογραφικού ή/και κριτικού υλικού.
Το πιο σημαντικό, ωστόσο, είναι ότι άνοιξε πλέον η πόρτα για μια συνολική, επιλεκτική, ρεβιζιονιστική σύλληψη και ανασυγκόλληση της ιστορίας — οι μελλοντικές γενιές δεν θα έχουν δυνατότητες διαπίστωσης και διασταύρωσης στοιχείων, συγκρίσιμες με αυτές που έχει η σημερινή (και είχαν οι αμέσως προηγούμενες), χάρη στη μονιμότητα των πηγών.
Ευχαριστώ θερµά τους συνεργάτες του τέταρτου τεύχους του περιοδικού, τόσο από το Μεταπτυχιακό Πρόγραµµα Σπουδών Επικοινωνία και νέα ∆ηµοσιογραφία (ΜΠΣ) όσο και από το «AdvancedMediaInstitute, Εφαρµοσµένη Έρευνα στην Επικοινωνία και ∆ηµοσιογραφία» (Ινστιτούτο), που συνεργάστηκαν άψογα µε την επιµελήτρια των µεταφράσεων Θάλεια Παύλου για τη µεταφρασµένη εκδοχή του αφιερώµατος στη ∆ηµοσιογραφία και τη Μυθοπλασία:
Θάλεια Παύλου, κοινωνιολόγο και µεταφράστρια· ∆ώρο ∆ωροθέου, τελειόφοιτο του ΜΠΣ και διευθυντή της οµάδας «SocialMedia» του Ινστιτούτου· Μαργαρίτα Κυριάκου, δευτεροετή φοιτήτρια του ΜΠΣ και υπεύθυνη του Γραφείου Τύπου του Ινστιτούτου· Κωστάκη Παναγίδη, τελειόφοιτο του ΜΠΣ και µέλος της οµάδας Marketing του Ινστιτούτου· Αργυρώ Παριανού, διδακτορική φοιτήτρια του ΜΠΣ· Ελένη Παύλου, τελειόφοιτη του ΜΠΣ, µέλος της οµάδας «νέα ∆ηµοσιογραφία» και ερευνήτρια στο Ινστιτούτο· Μαρία Χριστοφή, τελειόφοιτη του ΜΠΣ, αρχισυντάκτρια της οµάδας «νέα ∆ηµοσιογραφία» και ερευνήτρια στο Ινστιτούτο.
* Η Σοφία Ιορδανίδου είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια του ΑΠΚΥ και ακαδηµαϊκή υπεύθυνη του Μεταπτυχιακού Προγράµµατος Σπουδών «Επικοινωνία και νέα ∆ηµοσιογραφία».
