Περιορισμένη χρήση, μικρός ρυθμός ανανέωσης του περιεχομένου

της Ιφιγένειας Μυλωνά*

Περίληψη

Τα νέα Μέσα επικοινωνίας τείνουν να διαφοροποιήσουν τον τρόπο με τον οποίο προβάλλονται επιχειρήσεις και οργανισμοί στη σύγχρονη εποχή. Πολλές επιχειρήσεις και οργανισμοί έχουν υιοθετήσει τα νέα Μέσα (διαδίκτυο, κοινωνική δικτύωση) για την προβολή τους, αλλά και για την ανάπτυξη δημοσίων σχέσεων. Τα παραδοσιακά Μέσα χρησιμοποιούνται πολλές φορές συμπληρωματικά από επιχειρήσεις και οργανισμούς και ελάχιστα έως καθόλου στις περιπτώσεις των μικρών επιχειρήσεων. Το παρόν κείμενο  εξετάζει τον τρόπο επικοινωνίας αλλά και άσκησης δημοσίων σχέσεων από τον δεύτερο σε πληθυσμό Δήμο της Ελλάδας, τον Δήμο Θεσσαλονίκης. Συγκεκριμένα εξετάζεται κατά πόσον ο Δήμος Θεσσαλονίκης χρησιμοποιεί τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για την επικοινωνία και την προβολή του ή προτιμά τα παραδοσιακά Μέσα και επίσης αν έχει υιοθετήσει τις νέες τεχνολογίες ή «επιμένει» παραδοσιακά. Η μελέτη εστιάζει στη χρήση δύο Μέσων κοινωνικής δικτύωσης, του Twitter και του Youtube, από τον Δήμο Θεσσαλονίκης

Η χρήση των Μέσων κοινωνικής δικτύωσης (ΜΚΔ) από φορείς και υπηρεσίες για την επικοινωνία με τους πολίτες είναι σήμερα γεγονός. Οι επιχειρήσεις και οι διάφοροι οργανισμοί, αντιλαμβανόμενοι την ανάγκη για νέους τρόπους επικοινωνίας, φαίνεται ότι έχουν αρχίσει να χρησιμοποιούν τα ΜΚΔ για την προβολή τους και για την επικοινωνία με τους χρήστες/πελάτες τους. Το ίδιο συμβαίνει και με τους φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης, αλλά και της περιφέρειας στη χώρα μας, που φαίνεται επίσης ότι υιοθετούν τη χρήση νέων τεχνολογιών για την επικοινωνία τους με τους δημότες.

Μέσα κοινωνικής δικτύωσης και δημόσιες σχέσεις

  Η τεχνολογία του Web 2.0 επιτρέπει  στους χρήστες να δημιουργήσουν οι ίδιοι περιεχόμενο, να συμμετέχουν και να μην είναι παθητικοί δέκτες. Προσκαλούνται να σχολιάσουν άρθρα, να δημιουργήσουν λογαριασμούς και προφίλ, ενισχύοντας τη δυνατότητά τους για αυξημένη συμμετοχή αντί να έχουν απλώς πρόσβαση στην πληροφορία. Ο χρήστης, βασιζόμενος κυρίως στις δυνατότητες του φυλλομετρητή του, αποκτά πρόσβαση σε διεπαφές (user interface), online εφαρμογές και online αποθήκευση αρχείων (Βακάλη & Παπαμήτσιου, 2012).

Σύμφωνα με τους Kaplan & Haenlein (2010) ως Μέσο κοινωνικής δικτύωσης ορίζεται ένα σύνολο από διαδικτυακές εφαρμογές που βασίζονται στα ιδεολογικά και τεχνολογικά θεμέλια του Web 2.0 και επιτρέπουν τη δημιουργία και την ανταλλαγή περιεχομένου από τους χρήστες. Οι ίδιοι αναφέρουν έξι κατηγορίες ΜΚΔ, τα κοινωνικά δίκτυα, τα μέσα κοινωνικής σελιδοσήμανσης, τις ιστοσελίδες συνεργατικής συγγραφής, τις ιστοσελίδες ανταλλαγής πολυμέσων, τα ιστολόγια και τους εικονικούς κόσμους. Μια ενδιαφέρουσα επισήμανση για τα κοινωνικά δίκτυα γίνεται από την Papacharissi (2010), που αναφέρει ότι τα κοινωνικά δίκτυα αποτελούν προϊόν της ανασύνθεσης (remix) της τεχνολογικής με την κοινωνική και πολιτισμική σφαίρα, την οποία επίσης πριμοδοτούν.

Τα πιο δημοφιλή ΜΚΔ σήμερα, σύμφωνα με στοιχεία του Απριλίου του 2017 είναι το Facebook, το WhatsApp και το YouTube.

Πίνακας 1. Εγγεγραμμένοι χρήστες στα Μέσα κοινωνικής δικτύωσης (σε εκατομμύρια Απρίλιος 2017, σύμφωνα με την statista.com )

Τα κοινωνικά δίκτυα δίνουν νέες δυνατότητες στην άσκηση δημοσίων σχέσεων. Σύμφωνα με τον Brown (2009), τα Μέσα ενημέρωσης προσφέρουν στους επαγγελματίες των δημοσίων σχέσεων πολλές ευκαιρίες να αλληλεπιδρούν με το κοινό, υιοθετώντας νέες μορφές τεχνολογίας και ενσωματώνοντάς τες στην καθημερινή τους ζωή. Το «PR 2.0» είναι ένας νέος όρος που εμφανίζεται στα τέλη της δεκαετίας του 1990 (Breakenridge 2008) και χρησιμοποιείται για τη σύνδεση των δημόσιων σχέσεων με τα κοινωνικά δίκτυα. Για τον Breakenridge2008, το PR 2.0 είναι ο καλύτερος τρόπος να παρέχεται η απαραίτητη πληροφορία και επικοινωνία σε διαφορετικές ομάδες και, σύμφωνα με τον Macnamara (2010), η ανάπτυξη του PR 2.0 εκμεταλλεύεται τη διαλογική αμφίδρομη επικοινωνία και δημιουργεί νέες δυνατότητες μέσω του Web 2.0.

Οι Solis & Breakenridge (2009), αναφέρουν ότι ο όρος «PR 2.0» είναι φιλοσοφία και πρακτική που έχει στόχο τη βελτίωση της ποιότητας του έργου των δημοσίων σχέσεων, την αλλαγή του παιχνιδιού και τη συμμετοχή με πιο ενημερωμένο και έξυπνο τρόπο των ίδιων των χρηστών στην άσκηση των δημοσίων σχέσεων. Το PR 2.0 μπορεί να παρέχει γνώση, αλλά και να δημιουργήσει πραγματική σύγκλιση ανάμεσα στο διαδίκτυο και τις δημόσιες σχέσεις (Breakenridge 2008:14)

‘Άλλες έρευνες στο πεδίο

 Έρευνες έχουν δείξει ότι η χρήση νέων τεχνολογιών για την προβολή, αλλά και για την άσκηση δημοσίων σχέσεων, συνεχώς διευρύνεται. Οι Curtis el al (2010:92) σε έρευνά τους, που περιλάμβανε 210 οργανισμούς, σχετικά με τη χρήση των ΜΚΔ για την άσκηση δημοσίων σχέσεων από τους μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς, έδειξαν ότι οι τα ΜΚΔ μπορούν να αποτελέσουν έναν ευεργετικό τρόπο επικοινωνίας για τους επαγγελματίες των δημοσίων σχέσεων. Τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν ότι οι  οργανισμοί και συγκεκριμένα τα τμήματα δημοσίων σχέσεων είναι πιο πιθανό να υιοθετήσουν τεχνολογίες ΜΚΔ και να τις χρησιμοποιήσουν για να επιτύχουν τους οργανωτικούς τους στόχους.

Ο De Gottardo (2014), σε έρευνά του με στόχο τη μέτρηση και ανάλυση της χρήσης των ΜΚΔ από 35 μουσεία στις Ηνωμένες Πολιτείες, έδειξε ότι το 100% του δείγματος χρησιμοποιούσε το Facebook ως μέσο προβολής του. Το YouTube φαίνεται ότι είναι επίσης αρκετά δημοφιλές μέσο προβολής για τα μουσεία καθώς το χρησιμοποιεί για την προβολή του το 51%. Το Twitter χρησιμοποιούνταν από τα μουσεία σε ποσοστό 77%, το Instagram σε ποσοστό 31% και το Pinterest σε ποσοστό 29%. Η έρευνα κοινού που έγινε από τους ίδιους ερευνητές σε 300 άτομα έδειξε ότι στο κοινό αρέσει να χρησιμοποιούν τα μουσεία τα ΜΚΔ, αλλά και να ανανεώνουν το περιεχόμενό τους, προσφέροντας πληροφορίες και γνώση.

Μια πιο πρόσφατη έρευνα από τους Parveen et al. (2015) κατέγραψε τις απόψεις των ειδικών διαφόρων οργανισμών σε θέματα επικοινωνίας και δημοσίων σχέσεων και ερεύνησε τους τρόπους με τους οποίους οι εν λόγω οργανισμοί χρησιμοποιούν τα ΜΚΔ, αλλά και την επίδραση που ασκεί η χρήση τους. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι τα ΜΚΔ επηρεάζουν την απόδοση των οργανισμών όσον αφορά την ενίσχυση των σχέσεων με τους πελάτες τους, αλλά και τις δραστηριότητες εξυπηρέτησης των πελατών, τη βελτίωση της προσβασιμότητας των πληροφοριών και τη μείωση του κόστους όσον αφορά τόσο την προβολή του οργανισμού όσο και την εξυπηρέτηση των πελατών.

Τέλος, ο δήμος του Άμστερνταμ φαίνεται να χρησιμοποιεί τα κοινωνικά δίκτυα για την προβολή του. Φαίνεται ότι  για την προβολή του δήμου στο Facebook  χρησιμοποιείται το όνομα amsterdam. Ο αριθμός των followers τον 2016 ξεπερνά τους 763.000, η σελίδα απαρτίζεται από τις κλασικές καρτέλες του Facebook, έχει συνδεδεμένο το δίκτυο του Instagram και μία καρτέλα live streaming. Για το χρονικό διάστημα 1/7/2016-31/12/16 το περιεχόμενο των κοινοποιήσεων είναι κυρίως likes και φωτογραφίες, ενώ ο αριθμός των βίντεο στο διάστημα αυτό είναι μόνο 15. Η συχνότητα των δημοσιεύσεων είναι 1-2 κάθε μέρα. Ιδιαίτερη αύξηση φαίνεται να παρατηρείται την περίοδο της εορταστικής περιόδου.  Όσο αφορά το Instagram η συχνότητα των κοινοποιήσεων είναι 2-3 την ημέρα. Παρατηρείται μια αύξηση των  followers (από 21.900 τον Ιούλιο έφτασαν 53.136 τον Δεκέμβριο) κάτι που δείχνει τη σημαντικότητα στην προβολή του συγκεκριμένου (Χαραλαμπίδου, 2017).

Η δική μας έρευνα

Η χρήση των ΜΚΔ και συγκεκριμένα η χρήση του Twitter και του YouTube από τον Δήμο Θεσσαλονίκης είναι το αντικείμενο της συγκεκριμένης έρευνας. Στόχος ήταν να εξεταστεί κατά πόσο ο Δήμος Θεσσαλονίκης:

• χρησιμοποιεί τα ΜΚΔ για να προβάλλει τις δραστηριότητες του
• ανανεώνει το περιεχόμενο του και απαντά στα σχόλια
• προβάλλει εκδηλώσεις και τι είδους.

Ο δήμος Θεσσαλονίκης αποτελεί τον δεύτερο σε πληθυσμό δήμο στην Ελλάδα και την πρωτεύουσα του Νομού Θεσσαλονίκης. Το 2010 με το σχέδιο Καλλικράτης  καταργούνται  οι δήμοι Θεσσαλονίκης και Τριανδρίας και τη δημιουργείται ένας ενιαίος δήμος αυτός  του Δήμου  Θεσσαλονίκης. Με βάση την απογραφή του 2011 έχει μόνιμο πληθυσμό 325.182 κατοίκους (http://www.statistics.gr/2011-census-pop-hous), Ο δήμος Θεσσαλονίκης, σύμφωνα με το Πρόγραμμα Καλλικράτης , χωρίζεται σε δύο  δημοτικές κοινότητες αυτής της Θεσσαλονίκης και αυτής της Τριανδρίας. H ενότητα Θεσσαλονίκης χωρίζεται σε 5 δημοτικά διαμερίσματα (Εφημερίδα Ελληνικής Κυβέρνησης ΦΕΚ Α87 της 07/06/2010). Ο λόγος που επιλέχθηκε ο συγκεκριμένος δήμος  είναι ότι θεωρήθηκε ενδιαφέρον να εξεταστεί ο τρόπος με τον οποίο γίνεται η χρήση των κοινωνικών δικτύων από την τοπική αυτοδιοίκηση και αν ο τρόπος αυτός μπορεί να αποτελέσει πρότυπο και για άλλους δήμους της χώρας.

Προκειμένου να αντληθούν δεδομένα για να απαντηθούν τα παραπάνω ερωτήματα, καταβλήθηκε επανειλημμένα προσπάθεια επικοινωνίας με τις υπηρεσίες του Δήμου Θεσσαλονίκης, αλλά δυστυχώς αυτό δεν κατέστη δυνατό. Έτσι, όλα τα δεδομένα αντλήθηκαν από τα ίδια τα κοινωνικά δίκτυα. Πιο συγκεκριμένα, η διαδικασία που ακολουθήθηκε ήταν: Μετά από επίσκεψη στην επίσημη ιστοσελίδα του Δήμου Θεσσαλονίκης παρατηρήσαμε ότι ο δήμος χρησιμοποιεί το Facebook, το YouTube και το Google Plus και ότι μόνο οι τομείς τουρισμού και πολιτισμού χρησιμοποιούν και το YouTube και το Twitter. Τα δίκτυα που επιλέχθηκαν να ερευνηθούν είναι το YouTube και το Twitter. Ο λόγος επιλογής του YouTube και του Twitter και όχι του Facebook είναι ότι τα κοινωνικά αυτά δίκτυα χρησιμοποιούνται επίσημα από τους τομείς του πολιτισμού και του τουρισμού του δήμου, τομείς που παίζουν σημαντικό ρόλο στην προβολή του δήμου τόσο στους δημότες όσο και στους επισκέπτες. Το facebook  δε χρησιμοποιείται επίσημα από τους τομείς του τουρισμού και πολιτισμού και για το λόγο αυτό δεν επιλέχθηκε.

YouTube

Στην έρευνά μας, ξεκινώντας από το YouTube, εξετάσαμε αναρτήσεις στην επίσημη σελίδα του Δήμου Θεσσαλονίκης, στον τομέα του πολιτισμού και του τουρισμού. Ερευνήθηκε το σύνολο των βίντεο που αναρτιόνταν, η διάρκειά τους, η συχνότητα ανανέωσης του περιεχομένου, τα σχόλια που υπήρχαν σε κάθε ανάρτηση, αλλά και ο χρόνος που αφιέρωναν οι χρήστες σε κάθε βίντεο.

Η επίσημη ιστοσελίδα του Δήμου Θεσσαλονίκης στο YouTube έχει μόνο 14 αναρτήσεις στη γενική κατηγορία. Η πρώτη ανάρτηση έγινε το Φεβρουάριου του 2015 ενώ η τελευταία το Μάρτιο του 2017. Από το παρακάτω γράφημα μπορεί κάποιος να παρατηρήσει ότι υπάρχουν μήνες που δεν έγινε ανάρτηση video.

Οι περισσότερες προβολές των βίντεο γενικής κατηγορίας παρουσιάζονται το Μάρτιο του 2016 (3.208) και το Δεκέμβριο του 2016 (3.035).

Όσο αφορά τον τομέα του πολιτισμού, το σύνολο των αναρτήσεων ανέρχεται στις 45. Η πρώτη ανάρτηση έγινε τον Ιούλιο του 2014 και η τελευταία το Μάιο του 2017. Όπως φαίνεται από το παρακάτω γράφημα, υπάρχουν μήνες που δεν έγινε καμία ανάρτηση.

Τις περισσότερες προβολές στην κατηγορία του πολιτισμού τις συναντούμε τον Σεπτέμβριο (1.804) και τον Οκτώβριο (2.109) του 2016.

Η μέση διάρκεια των βίντεο (γενική κατηγορία) που ανεβαίνουν στην επίσημη σελίδα του δήμου στο YouTube είναι 260 δευτερόλεπτα. Βέβαια, υπάρχουν δύο συνεντεύξεις του δημάρχου που έχουν διάρκεια περίπου 20 λεπτά η καθεμία, όμως τα υπόλοιπα είναι σύντομα spots των 30-90 περίπου δευτερολέπτων. Αυτό απεικονίζεται και στην τυπική απόκλιση που στη συγκεκριμένη περίπτωση ήταν 454. Ακόμα, από τον παρακάτω πίνακα που δείχνει τη διάρκεια του κάθε βίντεο, αλλά και το συνολικό χρόνο προβολής (και λαμβάνοντας υπόψη τις προβολές) βλέπουμε ότι μικρότερα σε διάρκεια βίντεο είχαν παρακολουθησιμότητα που κυμαινόταν έως και 96,6%, ενώ το μεγαλύτερο σε διάρκεια βίντεο παρακολουθήθηκε από τους χρήστες σε ποσοστό μόλις 15,4%.

Πίνακας 2. Βίντεο, διάρκεια και ποσοστό θέασης (γενική κατηγορία)

Οι ετικέτες/κατηγορίες (tags) σύμφωνα με τις οποίες ταξινομούνται τα βίντεο είναι (α) πρόσωπα-ιστολόγια, (β) διασκέδαση και (γ) ταξίδια. Γενικά, δεν υπάρχουν σχόλια στα βίντεο (παρά μόνο σε ένα) και κάθε βίντεο συγκεντρώνει κατά μέσο όρο 3,2 likes. Συνολικά, υπάρχει μόνο ένα dislike. O μέσος όρος των κοινοποιήσεων (share) είναι 8,4 και το βίντεο που συγκεντρώνει τις περισσότερες κοινοποιήσεις είναι αυτό που εμπίπτει στην κατηγορία ταξίδια.

Σε αυτό το σημείο αξίζει να αναφέρουμε ότι οι προβολές ενός βίντεο από μόνες τους δεν  περιγράφουν και τον βαθμό προσοχής που απολαμβάνουν από τους χρήστες, όπως επίσης και τον βαθμό αποδοχής τους. Για το βαθμό προσοχής λοιπόν, υπολογίστηκε ο μέσος όρος θέασης ενός βίντεο ως το πηλίκο του συνολικού χρόνου θέασης δια του αριθμού των προβολών. Έτσι λοιπόν, όσον αφορά τα βίντεο που υπάρχουν στην επίσημη σελίδα του πολιτισμού στο YouTube του Δήμου Θεσσαλονίκης, βλέπουμε ότι και σε αυτή την περίπτωση οι χρήστες προτιμούν να παρακολουθούν ολόκληρα τα μικρότερα βίντεο. Για παράδειγμα, υπάρχει βίντεο με διάρκεια 25 δευτερολέπτων που παρακολουθήθηκε σε ποσοστό 97,3% από τους χρήστες. Αντίθετα, τα μεγάλα σε διάρκεια βίντεο φαίνεται να μην ελκύουν το κοινό. Από στοιχεία του παρακάτω πίνακα φαίνεται ότι το κοινό δεν παρακολουθεί ολόκληρα τα βίντεο που έχουν διάρκεια από 400 δευτερόλεπτα και πάνω και συγκεκριμένα το ποσοστό παρακολουθησιμότητας πέφτει κάτω από το 20% της συνολικής διάρκειας του βίντεο.

Στη γενική κατηγορία τα βίντεο περιλαμβάνουν το χαιρετισμός του Αντιδημάρχου Τουρισμού & Διεθνών Σχέσεων, κατά τη βράβευση του προγράμματος από τα Greek Hospitality Awards, με τιμητική διάκριση, πληροφορίες για τα Δημήτρια και για την ιστορία της πόλης. Ακόμα κάποια βίντεο αναφέρονται στη στήριξη του δήμου στο ανθρωπιστικό έργο REACT σε συνεργασία με την Ύπατη Αρμοστεία του Ο.Η.Ε. για τους Πρόσφυγες και τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τέλος γίνεται αναφορά σε Χριστουγεννιάτικες εκδηλώσεις που οργανώνει ο δήμος.

Είναι εντυπωσιακό ότι και στον τομέα του πολιτισμού δεν υπάρχουν πάρα ελάχιστα σχόλια στα βίντεο, ενώ όσο αφορά τα likes και τα dislikes βλέπουμε ότι dislikes υπάρχουν μόνο σε ένα βίντεο που αφορά τη στέγαση των μεταναστών. Είναι ενδιαφέρον ότι στο βίντεο αυτό υπάρχουν και σχόλια και μάλιστα ένα από αυτά είναι αρνητικό. Επίσημη αντίδραση από τον Δήμο Θεσσαλονίκης στην περίπτωση αυτού του βίντεο δεν υπήρξε. Όλα τα βίντεο που έχουν αναρτηθεί στη συγκεκριμένη σελίδα ανήκουν στην κατηγορία πρόσωπα-ιστολόγια.

Πίνακας 3. Βίντεο, διάρκεια και ποσοστό θέασης (κατηγορία πολιτισμού)

Τέλος, στην κατηγορία του τουρισμού υπήρχαν μόνο 3 βίντεο, όλα αναρτημένα τον Αύγουστο του 2013, διάρκειας 183, 204 και 54 δευτερολέπτων και με προβολές 57, 57 και 247 sec αντίστοιχα. Υπήρχε μόνο ένα like.

Twitter

Ο λογαριασμός στο Twitter του Δήμου Θεσσαλονίκης δημιουργήθηκε στις 14.9.2012. Για να μπορέσουν να συγκεντρωθούν οι απαραίτητες πληροφορίες, έγινε αναζήτηση στα tweets. Ο όρος αναζήτησης αρχικά ήταν @ThessalonikCity (είναι ο επίσημος λογαριασμός του Δήμου Θεσσαλονίκης στο Twiiter) και επεστράφησαν 409 tweets. Η αναζήτηση έγινε από τις 1.9.2012 μέχρι τις  16.5.2017. Παράλληλα, έγινε και μια δεύτερη αναζήτηση με τον όρο ThessalonikCity  για το ίδιο χρονικό διάστημα, ο οποίος επέστρεψε 435 tweets – αριθμός ο οποίος αποτελεί και το δείγμα της έρευνας. Το σύνολο των δεδομένων μετατράπηκε σε επεξεργάσιμη μορφή. Για να  εξαγάγουμε τα απαραίτητα για την ανάλυση δεδομένα  (tweets) χρησιμοποιήσαμε τη γλώσσα προγραμματισμού Python. Τα δεδομένα στη συνέχεια εισήχθησαν στο NodeXL για περαιτέρω ανάλυση, επεξεργασία και οπτικοποίηση. Σε προηγούμενες έρευνες (Mylona & Amanatidis, 2017) το NodeXL δεν επέτρεπε, στη βασική του έκδοση, την εξαγωγή tweets παλαιότερων από μια εβδομάδα.  Χρησιμοποιήθηκε η Python για να γίνει σύνδεση με το Twitter API και να παρακαμφθεί ο περιορισμός αυτός.

Στη συνέχεια θα οπτικοποιήσουμε το δίκτυο των tweets με σκοπό να γίνει πιο εμφανής η τοπολογία του δικτύου, αναδεικνύοντας τους κυρίαρχους κόμβους, τα νήματα των συζητήσεων και να μπορέσουμε να φιλτράρουμε τα tweets που είναι μεγαλύτερου ενδιαφέροντος.

Από τα 435 tweets, τα 406 είχαν κορυφή-1 (κόμβος προέλευσης) το ThessalonikCity, δηλαδή είχαν σταλεί από τον επίσημο φορέα. Από τα υπόλοιπα 29, τα 4 ήταν κόμβοι αυτοσυσχέτισης (όπως φαίνεται και στην παρακάτω οπτικοποίηση του δικτύου), δηλαδή αφορούσαν απλά tweets από κάποιον χρήστη με αναφορά στον Δήμο Θεσσαλονίκης.  Τα 4 αυτά tweets αφαιρέθηκαν και απέμειναν 431.

Στη συνέχεια εξετάσαμε τις 5 απομονωμένες δυάδες (dyads) που είχαν αναφορές (mention) στο @ThessalonikCity. Αυτά τα tweets αφαιρέθηκαν, διότι κανένας από τους δύο κόμβους δεν ήταν ο @ThessalonikCity. Παρόμοια, αφαιρέθηκε και το τελευταίο απομονωμένο συστατικό έξι κορυφών σε τοπολογία αστέρα, το οποίο αφορούσε 5 tweets ενός χρήστη προς τη @YokoOno σχετικά με την έλευσή της στο πλαίσιο κάποιας εκδήλωσης του δήμου.

Μετά την αφαίρεση αυτών των tweets, απέμειναν 421. Αφαιρέθηκαν τέλος 4 tweets διάδοσης από τον @ΟΚΤΑΝΑ_dance ώστε να μείνει το βασικό μας δίκτυο με 417 tweets πρώτου επιπέδου του χρήστη @ThessalonikCity (ego network). Αυτό το δίκτυο αποτελείται καθαρά και μόνο από ακμές, όπου το @ThessalonikCity εμφανίζεται σαν κορυφή-1 (κόμβος προέλευσης) ή σαν κορυφή-2 (κόμβος προορισμού). Το υποδίκτυο με την κορυφή-1 (εξερχόμενες ακμές) αποτελεί το λεγόμενο «δίκτυο πληροφόρησης» (information network), ενώ το υποδίκτυο με την κορυφή-2 (εισερχόμενες ακμές) αποτελεί το λεγόμενο «δίκτυο προσοχής» (attention network), δηλαδή κάποιος άλλος στέλνει το μήνυμα (μπορεί να είναι κάποια απάντηση).

Από τα 417 τα 365 είναι «καθαρά» tweets από @ThessalonikCity προς @ThessalonikCity (ο μόνος βρόγχος που έχει απομείνει στο δίκτυο). Από τα υπόλοιπα 52, τα 41 είχαν @ThessalonikCity στην κορυφή-1 και συνιστούν το δίκτυο πληροφόρησης, ενώ τα 11 είχαν @ThessalonikCity στην κορυφή-2 και συνιστούν το δίκτυο προσοχής. Βέβαια υπάρχουν και ορισμένες λανθασμένες περιπτώσεις αποδεκτών από εσφαλμένη χρήση του χαρακτήρα @ σε κάποιο tweet.

Πίνακας 4. Εξερχόμενες και εισερχόμενες ακμές

Βλέπουμε λοιπόν ότι για κάθε 4 tweets που στέλνει ο δήμος προς άλλους λαμβάνει περίπου μία απάντηση, δηλαδή ο λόγος των εξερχόμενων προς τις εισερχόμενες ακμές είναι περίπου 4 προς 1.

Παρατηρούμε ότι δεν βρέθηκε καμία εμφάνιση #ThessalonikCity. Παρόλα αυτά βρέθηκαν άλλα hashtags μέσα στα tweets που ερευνήσαμε. Τα hashtags είναι ενδεικτικά της θεματολογίας της συζήτησης και αποτελούν κατηγοριοποίηση που περιεχομένου των tweets σε μη-προκαθορισμένες κατηγορίες από τους ίδιους τους χρήστες (social tagging). – Τα hashtags  που βρέθηκαν, φαίνονται σχετικά ομαδοποιημένα στον παρακάτω πίνακα:

Πίνακας 5. Τα hashtags που βρέθηκαν

Βλέπουμε λοιπόν ότι οι χρήστες χρησιμοποιούν επισημάνσεις που σχετίζονται είτε με τη Θεσσαλονίκη γενικότερα, είτε με κάποιες πολιτιστικές εκδηλώσεις όπως τα Δημήτρια και το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος (ΚΘΒΕ), είτε με εκδηλώσεις που απευθύνονται σε παιδιά.

Επίσης όσο αφορά τα retweets (βαθμός διάδοσης) και τα likes είχαμε:

Πίνακας 6. Retweets και likes

Άρα κάποιος θα μπορούσε να υποθέσει ότι μια συνήθης πρακτική για τους χρήστες είναι να πατούν like και retweet ταυτόχρονα ως ένδειξη αποδοχής. Μάλιστα, εμφανίζονται ελαφρώς πιο πρόθυμοι να κάνουν like παρά retweet, καθώς με το πρώτο διατηρείται η ανωνυμία τους.

Από τη χρονολογική ανάλυση των tweets προκύπτει ότι η περίοδος με τα περισσότερα tweets συνήθως είναι το φθινόπωρο, δηλαδή η περίοδος της Διεθνούς Εκθέσεως Θεσσαλονίκης και των Δημητρίων.

Συμπεράσματα

Τα κοινωνικά δίκτυα αποτελούν μέρος της καθημερινότητας των νέων χρηστών και πηγή ενημέρωσής τους για θέματα γενικού ενδιαφέροντος. Από στοιχεία της έρευνας προκύπτει ότι, ενώ αυξάνονται διαρκώς σε παγκόσμιο επίπεδο οι χρήστες των Μέσων κοινωνικής δικτύωσης, η χρήση τους από τον Δήμο Θεσσαλονίκης είναι σχετικά περιορισμένη. Ο ρυθμός ανανέωσης του περιεχομένου τόσο στο YouTube όσο και στο Twitter είναι σχετικά μικρός. Οι δημοσιεύσεις νέου υλικού δεν είναι συχνές και στα δύο δίκτυα. Από την ανάλυση των δύο ΜΚΔ φαίνεται ότι ο βαθμός εμπλοκής των χρηστών είναι περιορισμένος, γεγονός που σχετίζεται άμεσα με την ανανέωση του περιεχομένου. Αν το περιεχόμενο ανανεωνόταν πιο συχνά, ο βαθμός εμπλοκής θα μπορούσε να είχε αυξηθεί.

Οι χρήστες φαίνεται ότι προτιμούν τα μικρά σε διάρκεια βίντεο στο YouTube και δεν κάνουν σχόλια στα βίντεο που ανεβαίνουν από τον δήμο. Τα περισσότερα σχόλια, όταν γίνονται, είναι θετικά, τα αρνητικά είναι ελάχιστα και δεν υπάρχει αντίδραση από τον δήμο στα σχόλια αυτά. Θα πρέπει να επισημάνουμε ωστόσο ότι υπάρχουν κάποια διαστήματα (Σεπτέμβριος-Οκτώβριος του 2016 και Μάιος του 2017), όπου καταγράφεται σχετική αύξηση των αναρτήσεων και στα δύο δίκτυα. Προκειμένου ωστόσο να έχουν οι δημότες καλύτερη ενημέρωση, είναι σημαντικό, όπως έχουν δείξει και άλλες έρευνες (De Gottardo, 2014, Parveen et al. 2015), να αυξηθεί η χρήση των ΜΚΔ από τον δήμο. Εκδηλώσεις, δραστηριότητες, ομιλίες που λαμβάνουν χώρα στον Δήμο και οργανώνονται από αυτόν θα μπορούσαν να προβάλλονται συστηματικά από τα Μέσα κοινωνικής δικτύωσης προκειμένου να επιτευχθεί η καλύτερη και αμεσότερη προβολή τους στους ενδιαφερόμενους/ες.

*Επικοινωνιολόγος με έμφαση στις Νέες Τεχνολογίες.  Μέλος ΣΕΠ  στο ΕΑΠ και διδάσκουσα στο Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων στο ΤΕΙ Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης

Βιβλιογραφία

Βακάλη, Α & Παπαμήτσιου, Ζ., 2012. Πληροφοριακά Συστήματα Παγκόσμιου Ιστού, Αθήνα. ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΜΟΝ. ΕΠΕ

Breakenridge, D., 2008. PR 2.0: New Media, New Tools, New Audiences. FT Press.

Brown, R., 2009. Public Relations and the Social Web: How to use social media and web 2.0 in communications. Kogan Page Publishers.

Curtis, L. et al, 2010. Public Relations Review, 36, pp. 90-92.

De Gottardo, F. 2014. Social media in the museum field (Research report). Smithsonian Institution Traveling Exhibition Service. Ανάκτηση από http://www.svegliamuseo.com/wp-content/uploads/2014/09/Social-Media-in-the-Museum-Field_FrancescaDeGottardo.pdf (τελευταία πρόσβαση 10/1/2017)

Εφημερίδα Ελληνικής Κυβέρνησης ΦΕΚ Α87 της 07/06/2010. Ανάκτηση από http://www.ypes.gr/UserFiles/f0ff9297-f516-40ff-a70e-eca84e2ec9b9/nomos_kallikrati_9_6_2010.pdf (τελευταία πρόσβαση 10/11/2017)

Ελληνική Απογραφή 2011 – Μόνιμος Πληθυσμός, ΕΛΣΤΑΤ. Ανάκτηση από http://www.statistics.gr/2011-census-pop-hous (τελευταία πρόσβαση 25/11/2017)

Kaplan, A. M. and Haenlein, M., 2010. Users of the world, unite! The challenges and opportunities of Social Media. Business horizons, 53(1), pp. 59-68.

Macnamara, J., 2010. Public communication practices in the Web 2.0-3.0 mediascape: The case for PRevolution. PRism, 7(3), pp. 1-13.

Mylona, I., Amanatidis, D. 2017. Globalization, social media and public relations: A necessary relationship for the future? Proceedings of the EBEEC 2017 conference. Athens.

Papacharissi, Z. 2010. Conclusion. A Networked Self. Στο Z. Papacharissi (επιμ.) A  Networked Self. Identity, Community, and Culture on Social Network Sites, New York and London, Routledge.

Parveen, F. et al, 2015. Social media usage and organizational performance: Reflections of Malaysian social media managers. Telematics and Informatics, 32(1), pp. 67-78.

Solis, B. and Breakenridge, D., 2009. Putting the public back in public relations: How social media is reinventing the aging business of PR. FT Press.

Χαραλαμπίδου, Α. 2017. Χρήση Κοινωνικών Μέσων για την Τουριστική Προβολή: Η περίπτωση του Δήμου Θεσσαλονίκης, Διπλωματική Εργασία, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας.

https://www.statista.com/statistics/272014/global-social-networks-ranked-by-number-of-users/ (τελευταία πρόσβαση 10/5/2017)

Αφού βρεθήκατε στη σελίδα μας, θα θέλαμε να σας ζητήσουμε μια χάρη. Κάθε μέρα, όλο και περισσότεροι άνθρωποι διαβάζουν και υποστηρίζουν το δημοσιογραφικό μας περιεχόμενο, το οποίο στόχος μας είναι να είναι πάντα προσβάσιμο σε όλους, ασχέτως οικονομικής ή κοινωνικής κατάστασης.

Το περιεχόμενο που παράγουμε βασίζεται μόνο στις δικές μας αποφάσεις, στη δική μας κρίση και δεν επηρεάζεται από διαφημίσεις ή από τις προτιμήσεις ιδιοκτητών, πολιτικών ή μετόχων. Η συντακτική μας ομάδα δρα ανεξάρτητα, έχοντας ως βασική αξία ότι πρέπει να δίνουμε φωνή σε όσους δεν ακούγονται αρκετά και να ασκούμε πιέσεις στους ισχυρούς. Και αυτό είναι το στοιχεία που μας διαφοροποιεί από άλλα Μέσα Ενημέρωσης, ειδικά σε μια εποχή όπου η ύπαρξη μιας διαφανούς και ανεξάρτητης δημοσιογραφίας είναι κρίσιμη. Η υποστήριξή σας μας δίνει δύναμη και μας επιτρέπει να δουλεύουμε με τον τρόπο που το κάνουμε μέχρι τώρα.

Στηρίξτε τη Δημοσιογραφία έστω και με €5 - θα σας πάρει μόνο ένα λεπτό. Ευχαριστούμε.

• Ποσό Δωρεάς (€)*
  • 5,00 €
  • 10,00 €
  • Άλλο
• Παρακαλούμε πληκτρολογήστε το ποσό της Δωρεάς σας (€)*
• Phone
  This field is for validation purposes and should be left unchanged.

Δ