του Γιάννη Μανδαλίδη*
Στο διαδίκτυο 9 στους 10
Ως επιβεβαίωση του αυτονόητου ακούγεται η διαπίστωση ότι το ίντερνετ κυριαρχεί στη ζωή των Ελλήνων. Σύμφωνα με τη Focus Bari, 9 στους 10, δηλαδή το 85% του πληθυσμού, έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο, με μέσο όρο σύνδεσης σχεδόν 3,5 ώρες (207 λεπτά). Πάνω από τους μισούς (53%) χρησιμοποιούν τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης σε καθημερινή βάση.
Κάτι άρχισε να κινείται στην online διαφήμιση
Ανακόπτεται η πτώση στη display διαφήμιση στο ελληνικό διαδίκτυο, σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας ADEX Hellas 2018 της ΙΑΒ Hellas. To δεύτερο τρίμηνο αποτυπώνεται μείωση 7,3% σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα. Tο 2017 η αρνητική μεταβολή του display είχε διαμορφωθεί στο -15,3%, ενώ το α’ τρίμηνο του 2018 στο -14,4%. Το α’ εξάμηνο του 2018 η display διαφήμιση αγγίζει τα 26,76 εκατ. ευρώ, τα 10,7 εκατ. ευρώ εκ των οποίων αφορούν το α’ τρίμηνο και τα άλλα 17,6 εκατ. ευρώ το β’ τρίμηνο. Είναι δηλαδή προφανής η ένδειξη της επανεκκίνησης της display διαφήμισης από τον Απρίλιο έως και το τέλος Ιουνίου του 2018. Το 2017, η ετήσια έκθεση ADEX Hellas 2017 αποτύπωνε 65,251 εκατ. ευρώ (βλ. αναλυτικά στοιχεία στον πίνακα που ακολουθεί). Τα στοιχεία αυτά είναι πάντως ενδεικτικά, καθώς αφορούν τιμές καταλόγου και όχι τα πραγματικά ποσά που τελικά καταβάλλονται και δεν αποτυπώνουν το σύνολο της ελληνικής online διαφημιστικής δαπάνης, επειδή δεν περιλαμβάνονται σε αυτά: α) τα στοιχεία μεγάλων παικτών, όπως π.χ. του real.gr και protothema.gr (δεν συμμετέχουν στις μετρήσεις), β) η διαφημιστική δαπάνη σε Google, Facebook και άλλα ΜΚΔ. Παράγοντες της αγοράς εκτιμούν, καθώς δεν υπάρχει σύστημα επίσημης καταγραφής, ότι το 2017 οι πλατφόρμες αυτές διακίνησαν στην ελληνική διαφημιστική αγορά σχεδόν 80 εκατ. ευρώ, ποσό μεγαλύτερο από εκείνο που αντιστοιχεί στη display διαφήμιση.
#metoo και στη δημοσιογραφία
Δύο στις τρεις γυναίκες δημοσιογράφους που εργάζονται στα Μέσα Ενημέρωσης παγκοσμίως έχουν υποστεί λεκτική σεξουαλική παρενόχληση στον εργασιακό τους χώρο. Αυτό τουλάχιστον προκύπτει από την έρευνα που διεξήγαγε η Παγκόσμια Ένωση Εφημερίδων (WAN-IFRA), μεταξύ 135 συμμετεχουσών στο πρόγραμμα Women in News (WIN). Το 1/4 των ερωτηθέντων παραδέχθηκε ότι έπεσε θύμα σωματικής παρενόχλησης, ενώ μία στις δώδεκα ανέφερε ότι η παρενόχληση προήλθε από συνάδελφο όμοιου επαγγελματικού επιπέδου, από προϊστάμενο, είτε από πηγή στο πλαίσιο της άσκησης έρευνας. Το 71% των περιπτώσεων δεν καταγγέλθηκαν ούτε στη διοίκηση της εταιρείας, ούτε στις αρχές. Όσον αφορά την ειδησεογραφική κάλυψη, μόνο το 10% των δημοσιευμάτων επικεντρώνονται στη γυναίκα. Χαμηλή, τέλος, είναι και η εκπροσώπηση της γυναίκας σε ηγετικές θέσεις: Μόνο το 17% των ανώτερων διοικητικών θέσεων στους κορυφαίους 100 οργανισμούς Μέσων ενημέρωσης καλύπτονται από γυναίκες.
Ανοίγει τα δεδομένα του ο Economist
Στη δημοσιότητα θα δίνει στο εξής ο Economist τις βάσεις δεδομένων πάνω στις οποίες στηρίζεται το ρεπορτάζ του. Το πρώτο «open data project» της έγκυρης επιθεώρησης θα εφαρμοστεί στον δείκτη Big Mac, με τον οποίο ο Economist υπολογίζει με έναν… εύπεπτο τρόπο την ισοτιμία κάθε νομίσματος σε σχέση με την αγοραστική του δύναμη. Αναμένεται να ακολουθήσουν ο δείκτης βιβλίου Billy και ο δείκτης συνδρομής Spotify. «Η απελευθέρωση των δεδομένων μπορεί να ενισχύσει την εμπιστοσύνη των αναγνωστών στο έργο μας και επιτρέπει σε ερευνητές και σε άλλους δημοσιογράφους να ελέγχουν -και να αξιοποιούν- το έργο μας», αναφέρει ο Evan Hensleigh, δημοσιογράφος του Economist.
Στην Ασία ακόμη αγοράζουν εφημερίδες
Μπορεί οι έντυπες εφημερίδες να αποτελούν ένα Μέσο που διαρκώς συρρικνώνεται στην αναπτυγμένη Δύση, σε παγκόσμιο επίπεδο ωστόσο -όσο παράδοξο κι αν ακούγεται- οι κυκλοφορίες τους βρίσκονται σε άνοδο. Κι αυτό χάρη στην άνθηση που γνωρίζουν οι εφημερίδες στις αγορές της Ασίας και ειδικότερα στην Ινδία, σε αντίθεση με άλλες περιοχές του πλανήτη όπου η πτώση τους είναι καλπάζουσα. Η πτώση των κυκλοφοριών στην Ευρώπη έφτασε μέσα σε μία πενταετία το 20,5%, ενώ η αντίστοιχη μείωση για τις εφημερίδες της Βορείου Αμερικής ήταν 11,6% και της Αυστραλίας/Ωκεανίας 30,7%. Σε ετήσια βάση, η μείωση στην Ευρώπη αντιστοιχεί σε -5,8%. Αντιθέτως, στις αγορές τις Ασίας, σημειώθηκε εντυπωσιακή αύξηση των κυκλοφοριών κατά 40% στην πενταετία και 8,8% σε ετήσια βάση.
Από την άλλη, ο κύκλος εργασιών των ψηφιακών Μέσων που αντικαθιστούν με ταχείς ρυθμούς τις εφημερίδες δεν επαρκεί για να υποστηρίξει οικονομικά τη λειτουργία μιντιακών ομίλων, με τον τρόπο που γινόταν στην εποχή της κυριαρχίας του έντυπου Τύπου. Ούτε προσφέρουν τα έσοδα που προσέφερε η τηλεόραση την εποχή της παντοκρατορίας της. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Παγκόσμιας Ένωσης Εφημερίδων (WAN-IFRA), περίπου το 90% των εσόδων των εφημερίδων σε παγκόσμιο επίπεδο προέρχεται ακόμη από τις έντυπες εκδόσεις. Στις αγορές της Δύσης ωστόσο οι προοπτικές για τα ψηφιακά προϊόντα είναι ευοίωνες, με τον Guardian για παράδειγμα να ανακοινώνει τον περασμένο Ιούλιο ότι η τα έσοδα της μητρικής εταιρείας από τις ψηφιακές εκδόσεις ξεπέρασαν εκείνα των εντύπων. Ανάλογα θετικά μηνύματα έρχονται και από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Στους New York Times το 37% των διαφημσιτικών εσόδων προέρχεται πλέον από την ψηφιακή έκδοση, ενώ από το σύνολο 3,8 εκατ. συνδρομητών, τα 2,9 εκατ. είναι συνδρομητές μόνο της ψηφιακής έκδοσης. Ανάλογη είναι η εικόνα και στον αμερικανικό κολοσσό των ΜΜΕ, Gannett, του οποίου τα έσοδα από τα ψηφιακά Μέσα αντιστοιχούσαν στο τέλος του β’ τριμήνου του 2017 στο 36% του συνόλου, περίπου 10% πάνω από το κλείσιμο της περασμένης χρονιάς.
Αλλάζει ο οπιτικοακουστικός τομέας στην ΕΕ
Νέους επικαιροποιημένους κανόνες στον οπιτικοακουστικό τομέα υιοθέτησε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 2 Οκτωβρίου.
Οι πάροχοι υπηρεσιών οπτικοακουστικών Μέσων θα πρέπει να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα για την καταπολέμηση περιεχομένου που ενθαρρύνει τη βία, το μίσος και την τρομοκρατία, ενώ η αδικαιολόγητη βία και η πορνογραφία θα υπόκεινται σε αυστηρότερους κανόνες. Όταν καταγγέλλεται ή επισημαίνεται από χρήστες περιεχόμενο ως επιβλαβές, θα πρέπει να υπάρχει ταχεία αντίδραση. Η νομοθεσία δεν περιλαμβάνει φιλτράρισμα περιεχομένου πριν από τη μεταφόρτωσή του, αλλά οι πλατφόρμες θα πρέπει να δημιουργήσουν έναν διαφανή, εύχρηστο και αποτελεσματικό μηχανισμό που θα επιτρέπει στους χρήστες να καταγγέλλουν ή να επισημαίνουν περιεχόμενο.
Προκειμένου να υποστηριχθεί ευρωπαϊκή οπτικοακουστική παραγωγή, ο νέος κανονισμός θέτει 30% όριο ευρωπαϊκών έργων σε καταλόγους ηλεκτρονικών πλατφορμών με βίντεο κατά παραγγελία.
Όταν επικυρωθεί και από το Συμβούλιο της ΕΕ, η αναθεωρημένη οδηγία θα ισχύσει για τους ραδιοτηλεοπτικούς φορείς, αλλά και για τις πλατφόρμες βίντεο κατά παραγγελία («video-on-demand»), τις πλατφόρμες κοινής χρήσης όπως το Netflix, το YouTube ή το Facebook, καθώς και για πλατφόρμες κοινής χρήσης βίντεο με απευθείας μετάδοση («live streaming»).
Η σχετική πρόταση πέρασε από το Ευρωκοινοβούλιο με 452 ψήφους υπέρ, 132 ψήφους κατά και 65 αποχές.
ΜΜΕ επιστημονικής φαντασίας…
Τέσσερις τεχνολογίες ξεχωρίζει το Global Entertainment & Media Outlook 2018 – 2022 της PricewaterhouseCoopers, που θα κυριαρχήσουν στον τομέα της Ψυχαγωγίας και των Μέσων Ενημέρωσης (Ε&Μ): Κυρίαρχη εξ αυτών θα είναι η Τεχνητή Νοημοσύνη (AI), δύο άλλες, η Επαυξημένη και η Εικονική Πραγματικότητα (AR και VR) έχουν ήδη αρχίσει να κάνουν την εμφάνισή τους ως υποστηρικτικές τεχνολογίες, ενώ το blockchain αναμένεται να επιφέρει στον χώρο καταλυτικές αλλαγές.
Ο αλγόριθμος π.χ. που προτείνει στους χρήστες του Netflix ταινίες δίνει μία πρώτη γεύση για το πώς η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να δομήσει ένα πιο πιστό καταναλωτικό κοινό (consumer engagement). Η NBCUniversal αποφάσισε να μειώσει τον αριθμό των διαφημίσεων στη ζώνη υψηλής θέασης, ενισχύοντας όμως τη στόχευσή τους, επιλέγοντας διαφημιστικά μηνύματα ανάλογα με το ακροατήριο, με τη χρήση εργαλείων ΑΙ. Αλγόριθμοι Τεχνητής Νοημοσύνης εκτιμάται ότι σύντομα θα εισέλθουν και στον χώρο της Ψυχαγωγίας και της Ενημέρωσης, παράλληλα με άλλους τομείς της Οικονομίας, με τη χρήση εργαλείων voice control και chatbots. Ήδη στον τομέα αυτό πειραματίζονται η Amazon, η IBM και η Google.
Οι τεχνολογίες AR και VR, από την άλλη, έχουν προφανή εφαρμογή στα Μέσα Ενημέρωσης. Ο Guardian για παράδειγμα, προσέφερε πέρυσι στους αναγνώστες του μία χάρτινη συσκευή παρακολούθησης VR βίντεο. Με τη χρήση της κατάλληλης εφαρμογής πού διατίθεται δωρεάν στο δικτυακό τόπο της εφημερίδας, προσφέρονται στους αναγνώστες εμπειρίες VR, όπως η διερεύνηση της σκηνής μίας δολοφονίας ή μία περιήγηση στο υπόγειο Λονδίνο. Η αμερικανική NextVR πήρε από το ΝΒΑ τα δικαιώματα να μεταδίδει σε VR περιβάλλον αγώνες του αμερικανικού μπάσκετ. Η καταγραφή γίνεται με οκτώ ειδικές κάμερες που μεταδίδουν εικόνα στη μάσκα Galaxy Gear της Samsung.
Τέλος, η αναδυόμενη τεχνολογία του blockchain είναι πιθανό να εξελιχθεί σε αφετηρία ψηφιακού μετασχηματισμού για τις εταιρείες Ψυχαγωγίας και Ενημέρωσης. Θα μπορούσε να προσφέρει πολλαπλά οφέλη από τη συλλογή αξιόπιστων στοιχείων επισκεψιμότητας και τη μέτρηση της επίδρασης της διαφήμισης μέχρι την ενίσχυση της εμπιστοσύνης στις online συναλλαγές και την προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων.
**Δημοσιογράφος, με πολυετή εμπειρία στα διαδικτυακά Μέσα, ως διευθυντής του Newsroom του ΔΟΛ, του parapolitika.gr και του in.gr
Αφού βρεθήκατε στη σελίδα μας, θα θέλαμε να σας ζητήσουμε μια χάρη. Κάθε μέρα, όλο και περισσότεροι άνθρωποι διαβάζουν και υποστηρίζουν το δημοσιογραφικό μας περιεχόμενο, το οποίο στόχος μας είναι να είναι πάντα προσβάσιμο σε όλους, ασχέτως οικονομικής ή κοινωνικής κατάστασης.
Το περιεχόμενο που παράγουμε βασίζεται μόνο στις δικές μας αποφάσεις, στη δική μας κρίση και δεν επηρεάζεται από διαφημίσεις ή από τις προτιμήσεις ιδιοκτητών, πολιτικών ή μετόχων. Η συντακτική μας ομάδα δρα ανεξάρτητα, έχοντας ως βασική αξία ότι πρέπει να δίνουμε φωνή σε όσους δεν ακούγονται αρκετά και να ασκούμε πιέσεις στους ισχυρούς. Και αυτό είναι το στοιχεία που μας διαφοροποιεί από άλλα Μέσα Ενημέρωσης, ειδικά σε μια εποχή όπου η ύπαρξη μιας διαφανούς και ανεξάρτητης δημοσιογραφίας είναι κρίσιμη. Η υποστήριξή σας μας δίνει δύναμη και μας επιτρέπει να δουλεύουμε με τον τρόπο που το κάνουμε μέχρι τώρα.
Στηρίξτε τη Δημοσιογραφία έστω και με €5 - θα σας πάρει μόνο ένα λεπτό. Ευχαριστούμε.
