της Λήδας Τσενέ*
Λίγο πριν μας αποχαιρετίσει το 2019, το δημοσιογραφικό think tank του London School of Economics and Political Science, Polis, σε συνεργασία με το Google News Initiative, μας χάρισε ένα άκρως ενδιαφέρον report για το πώς η τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ) μπαίνει πλέον, όλο και πιο δυναμικά, και στα newsrooms. Πρόκειται για μια ενδελεχή έρευνα στην οποία συμμετείχαν 116 δημοσιογράφοι από 71 μιντιακούς οργανισμούς σε 32 διαφορετικές χώρες. Παρ’ όλο που η εφαρμογή τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης στη δημοσιογραφία δεν είναι ακόμη ευρέως διαδεδομένη, από την έρευνα γίνεται αντιληπτό ότι στο μέλλον θα αποτελεί κυρίαρχη τάση.
Μέχρι τώρα, οι δημοσιογραφικοί οργανισμοί χρησιμοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη σε τρία βασικά πεδία: συλλογή ειδήσεων, παραγωγή περιεχομένου και διάχυση της πληροφορίας. Από τους συμμετέχοντες στην έρευνα, μόνο το 37% φαίνεται να έχει μια καταγεγραμμένη και σταθερή στρατηγική ως προς την αξιοποίηση της AI. Επιπλέον, σύμφωνα με την έρευνα, παρ’ όλο που βασικοί στόχοι της χρήσης αυτού του είδους τεχνολογίας είναι η αποτελεσματικότητα και ο ανταγωνισμός, πολλοί ήταν εκείνοι οι οποίοι υπογράμμισαν, ως βασικό τους κίνητρο, την επιθυμία «να βοηθήσουν την κοινή γνώμη να αντεπεξέλθει στον όγκο της πληροφορίας που λαμβάνει, όπως επίσης και στην παραπληροφόρηση, και κυρίως να καταφέρουν να συνδέσουν την κοινή γνώμη με αξιόπιστο περιεχόμενο, που είναι σχετικό, χρήσιμο και ενδιαφέρον για την καθημερινότητά της». Άλλωστε, σύμφωνα με τον Charlie Beckett, επικεφαλής του Polis, αλλά και της έρευνας «στόχος είναι οι δημοσιογράφοι να αποκτήσουν αλγοριθμικά εφόδια, έτσι ώστε να μπορούν να χρησιμοποιούν τις ανθρώπινες δεξιότητές τους με νέους και πιο αποτελεσματικούς τρόπους».
Ποιοι είναι όμως οι λόγοι για τους οποίους οι περισσότεροι μηντιακοί οργανισμοί διστάζουν να προχωρήσουν στην υιοθεσία των τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης; Η έρευνα έδειξε ότι η έλλειψη οικονομικών πόρων (27%) και παράλληλα αντίστοιχων γνώσεων και δεξιοτήτων (24%) είναι οι βασικές αιτίες. Επιπλέον, η σχετική άγνοια για την τεχνητή νοημοσύνη (19%) σε συνδυασμό με την απουσία εσωτερικού διοικητικού οράματος (17%) έρχονται να προστεθούν στη λίστα των προκλήσεων για την ένταξη της AI στις αίθουσες σύνταξης.
Στην ερώτηση τι θα βοηθούσε τους ειδησεογραφικούς οργανισμούς να εξοικειωθούν περισσότερο με την έννοια και την πρακτική της τεχνητής νοημοσύνης, το 44% αναφέρθηκε στην ανάγκη για αντίστοιχη εκπαίδευση μέσα στον οργανισμό και το 43% στην ανάγκη πρόσληψης ατόμων με νέες δεξιότητες.
Πιο συγκεκριμένα, όσον αφορά στην εκπαίδευση, οι ερωτώμενοι ανέδειξαν έξι περιοχές στις οποίες θα ήθελαν να εκπαιδευτούν περισσότερο:
- εγγραμματισμός στην AI με στόχο την καλύτερη κατανόησή της,
- βασικές δεξιότητες AI, όπως προγραμματισμός και ανάλυση δεδομένων,
- πιο εξελιγμένες δεξιότητες AI, με στόχο την ενθάρρυνση της καινοτομίας, αλλά και την ανάπτυξη του προσωπικού,
- δεοντολογία, προκειμένου να μειωθεί η προκατάληψη που μπορεί να προκύψει από τους αλγόριθμους ή τα δεδομένα και να βελτιωθεί η ακρίβεια και η αξιοπιστία,
- γενικές γνώσεις για την AI για την καλύτερη κατανόηση της συγκεκριμένης τεχνολογίας και του αντικτύ- που της στους χρήστες και την κοινωνία,
- καλύτερη ενημέρωση και εκπαίδευση της διοίκησης για την αξιοποίηση της
Μολονότι οι περισσότεροι από τους συμμετέχοντες στην έρευνα συμφώνησαν ότι η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να συμβάλει θετικά στην εξέλιξη της δημοσιογραφίας, αν οι επιχειρήσεις των Μέσων παραμείνουν πιστές στις πολιτικές τους περί δεοντολογίας και σύνταξης, υπογράμμισαν και την ανησυχία τους για την πιθανή επίδραση της μείωσης του προϋπολογισμού, ως αποτέλεσμα της εφαρμογής τεχνικών ΑΙ, στην ποιότητα του παραγόμενου περιεχομένου. Στο ίδιο πλαίσιο, εξέφρασαν τον προβληματισμό τους για την αλγοριθμική προκατάληψη (algorithimic bias) και τον ρόλο που μπορεί να παίξουν οι τεχνολογικές επιχειρήσεις στην εξέλιξη της δημοσιογραφίας, τονίζοντας την ανάγκη για περισσότερη διαφάνεια, διάλογο και υποστήριξη για τα Μέσα από την “big tech” βιομηχανία.
Τρία ήταν τα πεδία στα οποία οι συμμετέχοντες στην έρευνα εξέφρασαν τη μεγαλύτερη επιθυμία για περαιτέρω ανάπτυξη εργαλείων ΑΙ: μεγαλύτερη αυτοματοποίηση για την εξόρυξη πληροφορίας/δεδομένων (συλλογή πληροφορίας), καλύτερο περιεχόμενο προ- ερχόμενο από τις μηχανές (παραγωγή περιεχομένου), βελτίωση των εργαλείων προσωποποίησης και αναζήτησης προτάσεων (διάχυση πληροφορίας).
O Charlie Beckett, κλείνοντας το report, αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «οι τεχνολογίες ΑΙ ούτε θα σκοτώσουν, αλλά ούτε και θα σώσουν τη δημοσιογραφία. Η δημοσιογραφία σήμερα αντιμετωπίζει σειρά προκλήσεων, όπως απάθεια και αντιπάθεια από την κοινή γνώμη, ανταγωνισμό για την προσοχή, πολιτική καταδίωξη. Ίσως το σημαντικότερο μήνυμα αυτής της έρευνας είναι ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μια ακόμα ιστορική στιγμή. Αν αντιληφθούμε τη δημοσιογραφία σαν κοινωνικό αγαθό το οποίο παρέχεται από ανθρώπους προς τους ανθρώπους, τότε έχουμε ένα παράθυρο περίπου 2-5 χρόνων, προκειμένου οι επιχειρήσεις των Μέσων να κατανοήσουν τη συγκεκριμένη τεχνολογία».
* PhD, Επικοινωνιολόγος
Αφού βρεθήκατε στη σελίδα μας, θα θέλαμε να σας ζητήσουμε μια χάρη. Κάθε μέρα, όλο και περισσότεροι άνθρωποι διαβάζουν και υποστηρίζουν το δημοσιογραφικό μας περιεχόμενο, το οποίο στόχος μας είναι να είναι πάντα προσβάσιμο σε όλους, ασχέτως οικονομικής ή κοινωνικής κατάστασης.
Το περιεχόμενο που παράγουμε βασίζεται μόνο στις δικές μας αποφάσεις, στη δική μας κρίση και δεν επηρεάζεται από διαφημίσεις ή από τις προτιμήσεις ιδιοκτητών, πολιτικών ή μετόχων. Η συντακτική μας ομάδα δρα ανεξάρτητα, έχοντας ως βασική αξία ότι πρέπει να δίνουμε φωνή σε όσους δεν ακούγονται αρκετά και να ασκούμε πιέσεις στους ισχυρούς. Και αυτό είναι το στοιχεία που μας διαφοροποιεί από άλλα Μέσα Ενημέρωσης, ειδικά σε μια εποχή όπου η ύπαρξη μιας διαφανούς και ανεξάρτητης δημοσιογραφίας είναι κρίσιμη. Η υποστήριξή σας μας δίνει δύναμη και μας επιτρέπει να δουλεύουμε με τον τρόπο που το κάνουμε μέχρι τώρα.
Στηρίξτε τη Δημοσιογραφία έστω και με €5 - θα σας πάρει μόνο ένα λεπτό. Ευχαριστούμε.
